Phật Tổ Như Lai: Tất-đạt-đa Cồ-đàm (phiên âm Hán Việt từ giờ đồng hồ Phạn Siddhārtha Gautama), cũng rất được gọi là Thích-ca Mâu-ni (Shakyamuni), là fan sáng lập Phật giáo. Tất-đạt-đa (sa. Siddhārtha) tức là "người đã hoàn tất (siddha) chân thành và ý nghĩa (artha)". Đôi lúc ta cũng tìm thấy biện pháp dịch ý độc nhất thiết nghĩa thành, chiến thắng chúng sinh dịch từ dạng nhiều năm của thương hiệu Phạn ngữ là sarvārthasiddha. Bởi vậy Tất-đạt-đa Cồ-đàm là tên gọi của vị Phật định kỳ sử, từng sinh sống trên trái đất, bạn sáng lập Phật giáo. Ông cũng có cách gọi khác là Phật Tổ Như Lai. Pháp thân của ngài là Đại Nhật Như Lai.
Bạn đang xem: Phật thích ca mâu ni là ai
Phật Tổ Như LaiCuộc đờiBối cảnh cùng gia thếTất-đạt-đa sinh khoảng chừng năm 624 trước Công nguyên cùng nhập Niết-bàn khi sẽ sống được khoảng tầm 80 tuổi, trong một gia đình hoàng tộc thuộc cái Thích-ca (sa. śākya) tại Ca-tì-la-vệ (zh. 迦毘羅衛, sa. Kapilavastu) nằm trong Nepal ngày nay. Cha của ông là vua Tịnh Phạn (zh. 淨飯, sa. śuddhodana), người mẹ là hiền thê Maya (sa., pi. Māyādevī), sinh ra ông trong khu vực vườn Lâm-Tỳ-Ni (zh. 嵐毘尼, sa. Lumbinī), một thị trấn thuộc Ấn Độ. Đây là khoanh vùng nằm giữa dãy Hi-mã-lạp tô (sa. Himālaya) và sông Hằng (sa gaṅgā), chịu tác động khí hậu gió mùa: tháng 5 hoàn toàn có thể nóng tới 40 °C, trong ngày đông nhiệt độ xuống tới 3 °C.Nhà tiên tri Asita, tiên lượng vận mệnh thái tử.Về mặt bao gồm trị vùng đồng bằng sông Hằng thời đó gồm 4 quốc gia chính là:1. Kiêu-tát-la (zh. 憍薩羅, sa. Kośala, pi. Kosala), hà thành là Xá-vệ (舍衛, sa. śrāvastī, pi. Sāvatthī) nằm về phía bắc sông Hằng.2. đái quốc Vaṃsā nằm phía tây-nam Kiêu-tát-la.3. đái quốc Avanti ở miền nam bộ của Vaṃsā với Kiêu-tát-la, trải nhiều năm tới phía phái nam sông Hằng. Sau này, gồm Ma-ha-ca-chiên-diên là 1 người dân nước này là đại môn đệ của ông phật (sa. Mahākātyāyana, pi. Mahākaccāna).4. Vương quốc Ma-kiệt-đà (sa., pi. Magadha) ở về phía tây của Avanti cùng nam của sông Hằng.Ngoài ra còn rất nhiều các bộ tộc nhỏ dại ở phía đông của Kiêu-tát-la và phía bắc của Ma-kiệt-đà. Xóm hội vào thời kỳ này phân hóa về bốn tưởng rất tinh vi và bao gồm nhiều đẳng cấp xã hội, đạo Bà-la-môn vẫn hưng thịnh, những kẻ thống trị thấp bị khinh thường rẻ cùng không được pháp luật bảo vệ.Có nhiều thần thoại về hoàng thái tử Tất-đạt-đa. Gồm thuyết cho rằng một đêm bà mẹ nằm mơ thấy một vị ý trung nhân Tát với dạng con voi trắng nhập vào bạn mình. Thái tử hiện ra từ hông mặt mặt của mẹ, tiếp nối đi bảy bước, một tay chỉ lên trời, tay kia chỉ xuống đất, nói:Aggo `ham asmi lokassa,Jeṭṭho `ham asmi lokassa,Seṭṭho `ham asmi lokassa,Ayam antimā jāti,Natthi dāni punabbhavo.Dịch nghĩa:Ta là người cao cả nhất ráng gianTa là người xuất sắc nhất cố kỉnh gianTa là bạn kiệt xuất nhất núm gianĐây là lần tái sinh cuối cùngBây giờ không còn tái sinh!(Theo Trường cỗ kinh (pi. Pīghanikāya), Đại phẩm (pi. Mahāvagga), khiếp Đại thành tựu, (mahāpadānasutta), kinh văn Hán tạng dịch đoạn văn trên là "Thiên thượng dương thế duy ngã duy nhất - duy nhất thiết thế gian sinh lão bệnh dịch tử ", tức là "Trên trời dưới đất chỉ có bản ngã cho rằng duy nhất") với dưới mỗi bước đi của thái tử tạo ra một đoá sen. Ngày nay, trong tranh tượng còn thấy tích này.Ngay thời điểm sinh ra, ông sẽ có khá đầy đủ hảo tướng tá (Tam thập nhị hảo tướng). Những nhà tiên tri cho rằng ông sẽ biến hoặc một đại đế hay một bậc giác ngộ. 7 ngày sau khi sinh thì chị em mất, ông được tín đồ dì là Ma-ha-ba-xà-ba-đề (zh. 摩呵波闍波提, sa. Mahāprajāpatī) chuyên sóc. Năm lên 16 tuổi, ông kết duyên với công chúa Da-du-đà-la (zh. 耶輸陀羅, sa. Yaśodharā).Vua thân phụ Tịnh Phạn tất nhiên không muốn thái tử đi tu nên dạy dỗ cho bé rất kỹ lưỡng, nhất là không để ông xúc tiếp với cảnh khổ. Tuy thế, sau tư lần ra tư cửa thành với thấy cảnh người già, tín đồ bệnh, người chết với một vị tu sĩ, thái tử phát trung khu rồi từ giã hoàng cung, sống cảnh không nhà. Tương truyền rằng, bốn cảnh ngộ vừa nhắc là hầu hết cảnh tượng do những vị thiên tự tạo ra nhằm mục tiêu nhắc nhở ông xuất phát tu học Phật quả. Hoàng thái tử thấy rằng bố cảnh đầu bảo hộ cho cái Khổ trong trần thế và hình ảnh tu sĩ chính là cuộc đời của ông.Xem thêm: Có Được Quyền Quay Phim Cảnh Sát Giao Thông, Please Wait
Đền cúng công chúa Da-du-đà-laGiấc mơ thấy voi trắng nhập vào mình của MayaHoàng hậu Maya trên xe con ngữa ghé qua LumbiniThái tử thành lập và hoạt động từ hông mặt phải, ngay sát LumbiniPhạn Vương với đoàn tùy tùngXuất gia với thành đạoNăm 19 tuổi, sau thời điểm công chúa Da-du-đà-la hạ sinh một bé xíu trai - chọn cái tên là La-hầu-la (zh. 羅睺羅, sa. Rāhula), hoàng thái tử ông quyết định lìa cung điện, thuộc tu khổ hạnh với tương đối nhiều nhóm tăng sĩ không giống nhau. Ông quyết trọng tâm tìm biện pháp diệt khổ với tìm phần nhiều đạo sư với những giáo pháp không giống nhau. Theo truyền thống cuội nguồn Ấn Độ bấy giờ đồng hồ chỉ có con phố khổ hạnh mới mang đến đạt đạo. Các vị đạo sư khổ hạnh khét tiếng thời sẽ là A-la-la Ca-lam (阿羅邏迦藍, sa. ārāda kālāma, pi. āḷāra kālāma) và Ưu-đà-la La-ma tử (優陀羅羅摩子, sa. Rudraka rāmaputra, pi. Uddaka rāmaputta). Khu vực A-la-la Ca-lam, Tất-đạt-đa học đạt đến cấp Thiền Vô sở hữu xứ (sa. ākiṃcanyāyatana, pi. ākiñcaññāyatana), vị trí Ưu-đà-la La-ma tử thì học đạt đến cấp Phi tưởng phi phi tưởng xứ (sa. Naivasaṃjñā-nāsaṃñāyatana, pi. Nevasaññā-nāsaññāyatana).LahầulaNhưng ông cũng không kiếm thấy nơi các vị đó giải thuật cho thắc mắc của mình, yêu cầu quyết trung tâm tự mình tìm con đường giải thoát và tất cả năm Tỳ-kheo (năm đồng đội Kiều è Như, sa. Koṇḍañña) đồng hành. Sau nhiều năm tu khổ hạnh bên cạnh cái chết, ông nhận biết đó không hẳn là phép tu dẫn đến giác ngộ, ban đầu ăn uống bình thường, năm tỉ-khâu kia bế tắc bỏ đi. Phương pháp tu buồn bã được Phật kể lại sau thời điểm thành đạo như sau:Này Aggivessana, rồi Ta tự suy nghĩ như sau: "Ta hãy bớt thiểu về tối đa ăn uống, ăn ít từng giọt một, như súp đậu xanh, súp đậu black hay súp đậu hạt giỏi súp đậu nhỏ." với này Aggivessana, trong lúc Ta bớt thiểu về tối đa sự nạp năng lượng uống, ăn từng giọt một, như súp đậu xanh, xúp đậu đen hay súp đậu hột hay xúp đậu nhỏ, thân của Ta thay đổi hết sức bé yếu. Vì chưng Ta ăn quá ít, thủ túc Ta trở thành như những cọng cỏ hay hầu hết đốt cây leo khô héo; bởi Ta ăn uống quá ít, bàn trôn của Ta biến đổi như móng chân con lạc đà; do Ta ăn quá ít, xương sống phô bày của Ta y hệt như một chuỗi banh; vì Ta ăn uống quá ít, những xương sườn gầy mòn của Ta giống hệt như rui cột một nhà sàn lỗi nát; vày Ta nạp năng lượng quá ít, nên con ngươi long lanh của Ta ở sâu thẳm trong lỗ con mắt, y hệt như ánh nước lộng lẫy nằm sâu thẳm vào một giếng nước thâm nám sâu; vày Ta ăn quá ít, da đầu Ta vươn lên là nhăn nhiu khô cằn như trái túng bấn trắng cùng đắng bị cắt trước khi chín, bị cơn gió nóng khiến cho nhăn nhíu thô cằn. Này Aggivessana, trường hợp Ta nghĩ: "Ta hãy rờ da bụng", thì bao gồm xương sống bị Ta ráng lấy. Nếu Ta nghĩ: "Ta hãy rờ xương sống", thì chủ yếu da bụng bị Ta nạm lấy. Bởi vì Ta ăn quá ít, bắt buộc này Aggivessana, domain authority bụng của Ta đến bám dính chắc xương sống. Này Aggivessana, nếu như Ta nghĩ: "Ta đi đại tiện, hay đi tiểu tiện" thì Ta xẻ quỵ, úp phương diện xuống đất, vị Ta nạp năng lượng quá ít. Này Aggivessana, trường hợp Ta muốn xoa nhẹ thân Ta, đem tay tẩm quất chân tay, thì này Aggivessana, trong lúc Ta massas chân tay, những lông tóc lỗi mục rụng khỏi thân Ta, vị Ta nạp năng lượng quá ít. Lại nữa, này Aggivessana, có người thấy vậy nói như sau: "Sa-môn Gotama gồm da đen." một số trong những người nói như sau: "Sa-môn Gotama, da không đen, Sa-môn Gotama tất cả da màu xám." một số người nói như sau: "Sa-môn Gotama da không đen, da không xám." một số trong những người nói như sau: "Sa-môn Gotama da không đen, da không xám, Sa-môn Gotama bao gồm da màu kim cương sẫm." cho đến mức độ như vậy, này Aggivessana, da của Ta vốn thanh tịnh, trong sạch bị hư hoại do Ta ăn quá ít."Chính dưới gốc người yêu đề trên Bodhgaya này, là khu vực Đức Phật sẽ ngồi thiền thành đạo.Không giành giải thoát với bí quyết tu khổ hạnh, ông từ bỏ phép tu này. Quyết đoán rằng mình đã đến chỗ cùng cực của lao động tu khổ hạnh với khổ hạnh ko dẫn đến giác ngộ, ông tìm phương pháp khác, và nhớ lại một kinh nghiệm thời thơ ấu, lúc sẽ ngồi dưới nơi bắt đầu cây mận:Này Aggivessana, rồi Ta quan tâm đến như sau: "Ta biết, vào khi cha Ta, nằm trong giòng Sakka (Thích-ca) sẽ cày với Ta vẫn ngồi dưới bóng non cây diêm-phù-đề (pi. Jambu), Ta li dục, li pháp bất thiện hội chứng và trú Thiền sản phẩm nhất, một tinh thần hỉ lạc bởi li dục sinh, tất cả tầm, có tứ." lúc an trú như vậy, Ta nghĩ: "Đạo lộ này rất có thể đưa mang lại giác ngộ chăng?" với này Aggivessana, tiếp sau ý niệm ấy, ý thức này khởi lên nơi Ta: "Đây là đạo lộ đưa tới giác ngộ." Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta bao gồm sợ chăng lạc thụ này, một lạc lâu li dục, li pháp bất thiện?" Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta không hại lạc thụ này, một lạc lâu li dục, li pháp bất thiện."Đức Phật thuyết pháp mang đến 5 vị Tỳ-kheo đầu tiên.Sau đó Tất-đạt-đa ăn uống uống bình thường trở lại, cho Giác Thành, ngồi dưới cội một cây Bồ-đề ở người thương Ðề Ðạo Tràng cùng nguyện đang nhập định ko rời địa điểm ngồi cho tới lúc kiếm tìm ra nguyên nhân và vẻ ngoài của Khổ. Sau 49 ngày thiền định—mặc dù bị Ma vương vãi quấy nhiễu—Tất-đạt-đa đạt giác ngộ trọn vẹn ở tuổi 35. Từ thời điểm đó, Tất-đạt-đa biết bản thân là Phật, là 1 trong những bậc Giác ngộ, và biết rằng mình sẽ không thể tái sinh. Kinh nghiệm tay nghề giác ngộ của Phật được lưu lại như sau trong kinh sách theo bao gồm lời của ngài như sau:"... Sau khoản thời gian hoàn lại sức khỏe (sau lúc tu khổ hạnh vô ích), ta chăm sóc giải ra khỏi những tư tưởng tham ái, bất thiện và đã đạt được sơ thiền, tiếp đến nhị thiền, tam thiền cùng tứ thiền (Tứ thiền), nhưng những cảm giác hỉ lạc này sẽ không để lại dấu tích gì trong lòng ta.Khi trung tâm ta được an tịnh, thanh lọc, không xẩy ra dục vọng cấu uế, tinh tế bén, chắc hẳn chắn, bất động, ta phía nó về đều kí ức cùng nhận thức về các kiếp trước. Ta nhớ lại nhiều tiền kiếp, một, hai, ba, bốn, năm,..., trăm ngàn kiếp trước, nhớ phần nhiều chu kì của ráng giới. "Nơi đó ta đang sống, tên của ta sẽ như thế, gia đình của ta là như thế, công việc và nghề nghiệp của ta, giai cấp xã hội của ta... Ta đã chết như vầy...". Sự phát âm biết (sa. Vidyā, pi. Vijjā) đầu tiên này ta giành được trong canh đầu ...Sau đó ta chăm nom đến sự sinh thành với hoại khử của bọn chúng sinh. Với bé mắt của chư thiên, vào sáng, cực kỳ việt mọi giới hạn nhân thế, ta thấy chúng sinh hiện ra và tiêu hoại,...chúng sinh tái sinh theo nghiệp lực. Ta nhận ra rằng "Chúng sinh tạo thành nghiệp bất thiện qua ba ải thân khẩu ý đều chìm đắm sau thời điểm chết, tái sinh trong đoạ xứ, địa ngục. Những chúng sinh nào tạo thành thiện nghiệp bởi thân khẩu ý được tái sinh vào thiện đạo, sau khoản thời gian chết được lên cõi thiên"... Sự gọi biết thiết bị hai này ta đạt được trong canh hai.Sau đó ta chú tâm nhận thức về sự tiêu diệt các lậu hoặc (漏, sa. āsrava, pi. āsava) và nhìn nhận như thật: "Đây là khổ, đây là nguyên nhân của khổ, trên đây là phương thức tiêu diệt khổ, đây là con đường tiêu diệt khổ", và khi ta nhấn thức được điều này, chổ chính giữa ta ra khỏi dục vọng, ham mong muốn tồn tại, vô minh. Ta tự phát âm chân lí "Tái sinh ta sẽ đoạn, cuộc sống thường ngày tu tập của ta đã hoàn tất, ta đã xong xuôi những gì bắt buộc làm. Cuộc sống thường ngày (khổ đau) này ta đã vượt qua"... Sự hiểu biết thứ tía này ta đạt được trong canh ba ...".Ông thời điểm đó biết rằng kinh nghiệm giác ngộ của bản thân không thể dùng ngôn ngữ hay bất kể một cách nào khác để truyền đạt yêu cầu ông liên tiếp yên im ngồi thiền định dưới nơi bắt đầu cây Bồ-đề. Cuối cùng, được sự thỉnh cầu nhiều nơi, ông mới quyết định chuyển Pháp luân. Ông lúc này mang thương hiệu Thích-ca Mâu-ni—"Trí giả của dòng dõi Thích-ca". Sau đó ông chạm chán lại năm vị tỉ-khâu, các vị đó nhận thấy rằng ông đã trọn vẹn thay đổi. Qua hào quang đãng toả ra từ bỏ thân ông, những vị đó biết rằng bạn này đã chiếm hữu đạo, đã tìm ra tuyến phố thoát khổ, con đường mà các vị đó cấp thiết tìm ra bằng phép tu khổ hạnh. Những vị kia xin được giảng pháp và do lòng thương bọn chúng sinh, ông chấm dứt sự lặng lặng.Hóa độ cùng tịch diệtÔng ban đầu giảng pháp bằng cách trình bày tuyến phố dẫn đến kinh nghiệm giác ngộ và giải thoát. Trên cơ sở kinh nghiệm giác ngộ của mình, ông đã giảng Tứ diệu đế, Bát bao gồm đạo, Vô ngã, Vô thường, Luân hồi, Duyên khởi,quy phương tiện Nhân quả (Nghiệp) cùng nhiều bài bác pháp khác. Tại vườn Lộc Uyển ngơi nghỉ Sarnath gần Ba-la-nại (Benares hay có cách gọi khác là Varanasi), ông bước đầu những bài giảng đầu tiên, điện thoại tư vấn là "Chuyển Pháp luân". Năm vị Tỳ-kheo đó phát triển thành năm đệ tử thứ nhất của ông và là hạt nhân đầu tiên của Tăng-già. Kế tiếp ông thuyết pháp từ năm này qua năm khác. Ông hay tồn tại tại Vương-xá (zh. 王舍城, sa. Rājagṛha) cùng Phệ-xá-li (zh. 吠舍釐, sa. Vaiśālī), sống bằng khất thực, đi từ địa điểm này qua khu vực khác. Đệ tử của ông càng lúc càng đông, trong số ấy có vua Tần-bà-sa-la (zh. 頻婆娑羅, sa. Bimbisāra) của xứ Ma-kiệt-đà. Vị vua này đã khuyến mãi ngay cho Tăng đoàn một tu viện gần kinh kì Vương-xá. Những đệ tử quan trọng của ông là A-nan-đà, Xá-lợi-phất với Mục-kiền-liên. Cũng trong thời gian này, đoàn Tỉ-khâu-ni (sa. Bhikṣuṇī) được thành lập.Cuộc đời ông cũng gặp gỡ nhiều fan xấu mong muốn ám hại. Trong những đó, bao gồm Đề-bà-đạt-đa là fan em họ, hy vọng giành quyền thống lĩnh Tăng-già, buộc phải rắp trọng tâm tìm cách sát hại ông những lần tuy thế không thành. Tuy chũm Đề-bà-đạt-đa thành công trong việc chia rẽ Tăng-già sinh sống Phệ-xá-li. Ông đi con đường trung đạo cùng tùy thuận chúng sanh, trái lại Đề-bà-đạt-đa công ty trương một cuộc sống đời thường khổ hạnh cực đoan.Đức Phật nhập Niết-bàn trong rừng Sàla trên Câu Thi Na.Ông mất trong tuổi 80. Qua 45 năm huấn luyện (có tư liệu nói là 49 năm) nghĩ về rằng những đệ tử rất có thể chấp lời bản thân nói là chân lý, chứ chưa hẳn chỉ là phương tiện giác ngộ, ông tuyên bố chưa từng nói lời làm sao (?). Lời dạy ở đầu cuối của Đức Phật là: "Tất cả những pháp hữu vi đa số vô thường, chịu phát triển thành hoại, hãy tinh tiến tu học (để giành giải thoát)!". Theo kinh Đại bát-niết-bàn (pi. Mahāparinibbāna-sutta), ông qua đời tại Câu-thi-na (zh. 拘尸那, sa. Kuṣinagara) vào năm 486 (hay 483 trước Công nguyên). Trước kia sức khoẻ của ông sẽ trở đề nghị rất yếu sau khi sử dụng bữa cúng dường tận nhà thí nhà Thuần-đà (zh. 純陀, pi. Cunda), mặc dù nhiên kế tiếp ông có nhấn mạnh cho tôn giả A-nan-đà gọi là Tăng chúng không nên khiển trách fan thợ rèn này đã có thiện ý buổi tối thượng.Ông tạo nên điều kiện cho các chư Tỳ-kheo thời cơ cuối cùng để phỏng vấn hay hỏi đáp Ngài giả dụ như gồm những vụ việc hay hầu như điểm làm sao còn chưa sáng tỏ rất có thể đưa đến những kiến giải khác nhau về sau, mặc dù các vị đã im lặng, không có những câu hỏi hay vướng mắc nào.Trong cánh rừng Sàla ven phía nam thành phố, tối rất về tối và tĩnh mịch, ông ở nghiêng bên phía hữu, đầu hướng tới phía Bắc, mặt nhắm đến phía Tây cùng dần nhập Niết-bàn thông qua các mức thiền định, một tinh thần giải thoát hoàn toàn khổ nhức của cuộc sống. Theo thần thoại cổ xưa Pali thì ông diệt độ ngày rằm mon tư, văn phiên bản Phạn ngữ cho rằng ngày rằm tháng 11. Trong buổi hoả thiêu thân xác của ông có nhiều hiện tượng lạ xảy ra. Xá-lợi của Phật được chia thành 8 phần cùng được thờ trong các tháp không giống nhau.Mặc dù cuộc đời ông có khá nhiều huyền thoại bao che nhưng các nhà khảo cổ học và nhân chủng học - vốn hay có không ít hoài nghi cùng thành kiến - cũng đầy đủ nhất trí thừa nhận ông là một trong nhân vật lịch sử hào hùng và tín đồ đã khai sáng sủa Phật giáo.