Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam
Lời dẫn và một tác giả thực chất truyện cổ tích Lai lịch truyện cổ tích Truyện cổ việt nam qua những thời đại kho tàng truyện cổ tích việt nam Sự tích dưa đỏ Sự tích trầu, cau với vôi Sự tích trái sầu riêng Sự tích cây tiết dụ Sự tích chim hít cô Sự tích chim tu hụ Sự tích chim quốc Sự tích chim năm-trâu-sáu-cột với chim bắt-cô-trói-cột Sự tích chim đa đa Sự tích nhỏ nhái Sự tích bé muỗi Sự tích nhỏ khỉ Sự tích cá he Sự tích bé sam Sự tích con dã tràng cội tích cỗ lông quạ và cỗ lông công gốc tích tiếng kêu của vạc, cộ, dủ dỉ, gà gô và chuột Gốc tích loại nốt dưới cổ nhỏ trâu Sự tích cái chân sau nhỏ chó Sự tích cái chổi Sự tích ông đầu rau củ Sự tích ông bình vôi Sự tích cây nêu ngày Tết cội tích bánh chưng với bánh dày gốc tích ruộng thác đao hay là truyện Lệ Phụng phát âm Sự tích hồ gươm Sự tích hồ tía bể Sự tích váy đầm Nhất dạ với bãi tự nhiên và thoải mái Sự tích váy đầm mực Sự tích sông công ty Bè tuyệt là truyện Thủ Huồn lý do sông sơn Lịch cùng sông Thiên Phù bé lại? Sự tích đá Vọng phu Sự tích đá Bà rầu Sự tích thành Lồi Sự tích núi tử vi ngũ hành Thạch Sùng còn thiếu mẻ kho hay là sự tích nhỏ mối Bò mập bò tí hon Nữ hành giành tệ bạc Lẩy bẩy như Cao Biền dậy non Bụng có tác dụng dạ chịu đựng hay là truyện thầy hít Đọc kho báu truyện cổ tích vn tập II của Nguyễn Đổng đưa ra Đồng tiền Vạn kế hoạch Của thiên trả địa Nợ tình không trả mang đến ai, Khối tình có xuống tuyền đài chưa tan Nợ như Chúa Chổm Hồn Trương Ba, domain authority hàng giết Sinh nhỏ rồi bắt đầu sinh cha, sinh cháu giữ công ty rồi mới sinh ông Con vk khôn đem thằng ông xã dại như hoa lá lài cấm bãi cứt trâu cứu vãn vật đồ trả ơn cứu nhân nhân trả ân oán Đứa bé trời tấn công hay là truyện Tiếc con gà chôn bà mẹ Giết chó khuyên chồng bố mẹ nuôi bé bể hồ nước lai láng, nhỏ nuôi cha mẹ kể tháng kể ngày không đỗ ông nghè đã đe hàng tổng Dì nên thằng bị tiêu diệt trôi, còn tôi đề xuất đôi sấu sành chiếc kiến mày kiện củ khoai Vận khứ hoài sơn năng trí tử, thời lai bạch thủy khả thôi sinh Trinh phụ hai ông xã Kiện ngành nhiều To đầu mà lại dại, nhỏ dại dái mà khôn Nhân tham tài nhi tử, điểu tham thực nhi vong dối trá như Cuội Của trời trời lại rước đi, giương hai con mắt ếch làm bỏ ra được trời nhị ông tướng Đá Rãi Lê Như Hổ đàn ông Lía bạn bè sinh năm tứ anh tài vĩ đại đúc chuông hay là sự tích trâu vàng hồ tây Thạch sinh Đại vương vãi Hai tuyệt là truyện thịt thuồng luồng Ông Ồ Âm dương giao chiến Yết Kiêu Lý Ông Trọng hay là việc tích Thánh Chèm Bảy Giao, Chín Quỳ fan ả hòn đảo với giặc Minh Bợm lại gặp gỡ bợm tuyệt bợm già mắc bả cò ke Quận Gió nhỏ mối làm triệu chứng Bùi cầm Hổ Em nhỏ xíu thông minh Trạng hiền khô Thần giữ của Kẻ trộm dạy học trò nhỏ mụ Lường bé sáo với phú trưởng giả bé gà và con hổ bé thỏ và nhỏ hổ Mưu bé thỏ Bợm già mắc bả hay là mưu trí bầy bà Gái ngoan dạy chồng Bà béo đười ươi nhỏ chó, con mèo và anh chàng nghèo khổ tín đồ họ Liêu với Diêm Vương kho tàng truyện cổ tích nước ta của Nguyễn Đổng chi Cố Ghép Ông phái nam Cường nạm Bu Quận He Hầu tạo Lê Lợi Lê Văn Khôi bố Vành Hai nàng công chúa nhà Trần vk ba Cai Vàng bạn thợ mộc phái nam Hoa Người nô lệ và người ăn cắp Ba đàn ông thiện nghệ chàng ngốc được kiện Người đàn bà bị vu vạ Tra tấn hòn đá Nguyễn Khoa Đăng tua bấc đưa ra thủ phạm Phân xử tài tình Người đàn bà mất tích Tinh con chuột Hà Ô Lôi Miếng trầu kỳ diệu Tú Uyên Nợ duyên vào mộng từ bỏ Đạo Hạnh hay là việc tích Thánh Láng đấng mày râu đốn củi và con tinh người thợ đúc với anh học tập nghề Sự tích đình xã Đa Hòa bé chim khách màu nhiệm Cây tre trăm đốt bạn lấy cóc Cây dung dịch cải tử hoàn sinh hay là sự tích thằng Cuội cung trăng Lấy ck dê fan lấy ếch Sự tích hễ Từ Thức bạn học trò và tía con quỷ Hai cô bé và viên bướu fan hóa dế Thánh Gióng Ai sở hữu hành tôi hay là lọ nước thần fan dân nghèo với Ngọc hoàng kho báu truyện cổ tích việt nam của Nguyễn Đổng chi Sự tích công chúa Liễu Hạnh bạn thợ săn và mụ chằng quan Triều xuất xắc là loại áo tàng hình Miêu thần hay là sự tích loài chuột và mèo con cóc liếm nước mưa Thầy cứu giúp trò Hai con cò và bé rùa cô bé lấy ông xã hoàng tử bạn dì ghẻ ác hiểm hay là việc tích nhỏ dế làm cho ơn hóa hại Huyền Quang hủy hoại mãng xà cạnh bên Hải Tam cùng Tứ Bính cùng Đinh Hà rầm hà rốc Ông già họ Lê Tấm Cám Phạm Nhĩ nhỏ ma trả thù Rắn báo oán thù Rạch đùi cất ngọc tín đồ học trò và con hổ Sự tích đền Cờn Quân tử ác nghiệt đại vương vãi Mũi dài Bốn cô gái muốn lấy ck hoàng tử Ông nhiều năm ông Cộc hay là việc tích thần sông Kỳ-cùng Sự tích tháp Báo ân vụ kiện châu chấu Bà ong chúa anh chàng họ Đào Duyên nợ tái sinh Mỵ Châu - Trọng Thủy hay là truyện nỏ thần cô bé con thần Nước mê đại trượng phu đánh cá quan liêu âm Thị Kính Sự tích bãi nguyễn trần nam Bán tóc đãi bạn Trọng nghĩa coi thường tài Ả Chức chàng Ngưu tứ người chúng ta Người cưới ma vk chàng Trương Sự tích khăn tang Ngậm ngải search trầm hay là việc tích núi mẫu tử loại vết đỏ bên trên má công nương phái mạnh ngốc học khôn phiêu dạt của anh chàng ngốc giỏi la làm theo vợ dặn Thịt con kê thuốc ông chồng Hòa thượng và người thợ giầy Hai đồng đội và con chó đá nam nhi rể thong manh làm cho công chúa nói được Rủ nhau đi tìm mật ong cô gái lừa thày sãi, xóm trưởng với ông quan thị trấn Thầy lang cùng bất đắc dĩ Giận tao mày ở với ai tốt là truyện phụng hoàng đất cái chết của tư ông sư nhị bảy mười bố Về kho tàng truyện cổ tích việt nam Đặc điểm của truyện cổ tích việt nam / 1 Đặc điểm của truyện cổ tích việt nam / 2 Đặc điểm của truyện cổ tích việt nam / 3 Đặc điểm của truyện cổ tích việt nam / 4 thử tìm xuất phát truyện cổ tích nước ta Lời sau sách Báo với tạp chí kho báu truyện cổ tích việt nam từ bình diện một công trình nghiên cứu và phân tích Nhà cổ tích học Nguyễn Đổng đưa ra với bộ kho báu truyện cổ tích nước ta Một vài ký kết ức về anh tôi Bảng tra cứu tên truyện kho tàng truyện cổ tích việt namNgày xưa, có Tấm và Cám là hai chị em cùng thân phụ khác mẹ. Hai mẹ suýt rà tuổi nhau. Tấm là con vk cả, Cám là con vk lẽ. Người mẹ Tấm đã chết từ hồi Tấm còn bé. Tiếp đến mấy năm thì cha Tấm cũng chết. Tấm sinh sống với mẹ kế là mẹ của Cám. Nhưng lại dì ghẻ của Tấm là người rất cay nghiệt. Hàng ngày, Tấm đề nghị làm lụng luôn luôn canh, không còn chăn trâu, gánh nước, mang lại thái khoai, vớt bèo; đêm lại còn xay lúa giã gạo nhưng mà không hết việc. Trong khi đó thì Cám được mẹ nuông chiều, được nạp năng lượng trắng khoác trơn, xuyên suốt ngày quanh quẩn ở trong nhà không phải làm việc nặng.
Bạn đang xem: Tấm cám
Một hôm tín đồ dì ghẻ đưa đến hai chị em mọi người một dòng giỏ bảo ra đồng bắt bé tôm chiếc tép. Mụ ta hứa hẹn hẹn: - "Hễ đứa nào bắt được đầy giỏ thì thưởng cho một chiếc yếm đỏ!".
Ra đồng, Tấm dựa vào mò cua bắt ốc đã quen cần chỉ một buổi là được đầy giỏ vừa cá vừa tép. Còn Cám thì đủnh đỉnh dạo bước hết ruộng nọ thanh lịch ruộng kia, mãi mang lại chiều vẫn không được gì.
Thấy Tấm bắt được một giỏ đầy, Cám bảo chị:
- Chị Tấm ơi chị Tấm! Đầu chị lấm, chị hụp cho sâu, kẻo về dì mắng.
Tin là thật, Tấm bèn xuống ao lội ra nơi sâu tắm rửa rửa. Cám thừa thời điểm trút không còn tép của Tấm vào giỏ của chính bản thân mình rồi cha chân tứ cẳng về trước. Thời gian Tấm cách lên chỉ còn giỏ không, bèn ngồi xuống bưng phương diện khóc hu hu.
Bấy tiếng Bụt sẽ ngồi bên trên tòa sen. Hốt nhiên nghe giờ đồng hồ khóc của Tấm liền hiện nay xuống hỏi:
- Con làm thế nào lại khóc?
Tấm nhắc sự tình cho Bụt nghe. Bụt bảo:
- Thôi con hãy nín đi! bé thử chú ý vào giỏ xem còn có gì nữa không?
Tấm nhìn vào giỏ rồi nói:
- chỉ từ một nhỏ cá bống.
- con đem bé cá bống ấy về công ty thả xuống giếng cơ mà nuôi. Mỗi bữa, đáng ăn ba chén bát thì con ăn hai, còn một đem thả xuống mang đến bống. Mỗi lần cho ăn, bé nhớ gọi như thế này:
Bống bống, bang bang
Lên ăn cơm quà cơm tệ bạc nhà ta,
Chớ ăn uống cơm hẩm cháo hoa bên người
không gọi đúng như vậy nó không lên, nhỏ nhớ lấy!
Nói xong là Bụt phát triển thành mất. Tấm theo lời Bụt thả bống xuống giếng. Rồi tự hôm ấy trở đi, cứ sau bữa ăn, Tấm những để dành riêng cơm cất đưa ra mang đến bống. Mỗi lần nghe lời Tấm gọi, bống lại ngoi lên phương diện nước đớp đều hạt cơm trắng của Tấm ném xuống. Tín đồ và cá ngày một quen nhau, cùng bống ngày một lớn lên trông thấy.
Thấy Tấm sau mỗi bữa ăn thường với cơm ra giếng, mụ mẹ kế sinh nghi, bèn bảo Cám đi rình. Cám nấp ở những vết bụi cây mặt bờ giếng nghe Tấm điện thoại tư vấn bống, bèn nhẩm mang đến thuộc rồi về nói lại cho người mẹ nghe.
Tối hôm ấy mụ mẹ kế bảo Tấm sáng mai dậy mau chóng chăn trâu, cùng dặn:
- nhỏ ơi con! buôn bản đã bước đầu cấm đồng rồi đấy. Mai con đi chăn trâu, đề nghị chăn đồng xa, chớ chăn đồng nhà, xã bắt mất trâu.
Tấm vâng lời, sáng hôm sau đưa trâu đi ăn uống thật xa. Ở nhà mẹ con nhỏ Cám mang đĩa cơm ra giếng, cũng gọi bống lên nạp năng lượng y như Tấm gọi. Nghe lời gọi, bống ngoi lên khía cạnh nước. Người mẹ con Cám đang chực sẵn, bắt đem bống đem đến làm thịt.
Đến chiều Tấm dắt trâu về, sau khoản thời gian ăn uống xong Tấm lại mang bát cơm để dành ra giếng. Tấm điện thoại tư vấn mãi dẫu vậy chẳng thấy bống ngoi lên như phần đa khi. Tấm điện thoại tư vấn mãi, hotline mãi, sau cuối chỉ thấy một viên máu nổi lên khía cạnh nước. Biết gồm sự chẳng lành mang lại bống, Tấm òa lên khóc. Bụt lại hiện lên, hỏi:
- Con làm sao lại khóc?
Tấm nhắc sự tình đến Bụt nghe, Bụt bảo:
- con bống của con bạn ta đã ăn uống thịt mất rồi. Thôi nhỏ hãy nín đi. Rồi về nhặt đem xương nó, kiếm tứ cái lọ vứt vào, rước chôn xuống dưới bốn chân giường nhỏ nằm.
Tấm quay trở lại theo lời khuyên của Bụt đi tìm kiếm xương bống, nhưng tìm mãi các xó vườn cửa góc sân nhưng không thấy đâu cả. Một con gà thấy thế, bảo Tấm:
- cục ta cục tác! mang lại ta cầm thóc, ta bươi xương cho!
Tấm bốc nuốm thóc ném mang đến gà. Gà chạy vào bếp bới một thời gian thì được xương ngay. Tấm bèn nhặt lấy cho vô lọ và đem chôn dưới chân giường như lời Bụt dặn.
°
° °
Ít thọ sau, nhà vua mở hội luôn luôn mấy đêm ngày. Già con trẻ trai gái các làng hầu như nô nức đi xem. Trên những nẻo đường, xống áo mớ cha mớ bảy dặt dìu tuôn về kinh như nước chảy. Hai bà bầu con nhỏ Cám cũng tậu sửa quần áo đẹp nhằm đi trẩy hội. Thấy Tấm có muốn đi, mụ mẹ kế nguýt dài. Tiếp đến mụ lấy một đấu gạo trộn lẫn với một đấu thóc, bảo Tấm:
- bé hãy nhặt cho dứt chỗ gạo này rồi có đi đâu hãy đi, đừng tất cả bỏ dở, về không tồn tại gì để thổi cơm dì tiến công đó.
Nói đoạn, hai chị em con xống áo xúng xính lên đường, Tấm ngồi nhặt một cơ hội mà mới chỉ được một nhúm, nghĩ về rằng không biết bao giờ mới nhặt xong, buồn bã, bèn khóc một mình. Giữa khi đó Bụt hiện tại lên, hỏi:
- Con làm thế nào lại khóc?
Tấm chỉ vào chiếc thúng, thưa:
- Dì bé bắt yêu cầu nhặt thóc cho ra thóc, gạo ra gạo, rồi new được đi coi hội. Thời gian nhặt hoàn thành thì hội đang tan rồi, còn điều gì khác nữa nhưng mà xem.
Bụt bảo:
- nhỏ đừng khóc nữa. Bé mang dòng thúng đưa ra giữa sân, nhằm ta không nên một lũ chim sẻ xuống nhặt giúp.
- tuy nhiên ngộ chim sẻ nạp năng lượng mất thì lúc trở về con vẫn cứ bị đòn.
- con cứ bảo chúng vậy này:
Rặt rặt (tức chim sẻ) xuống nhặt mang lại tao
Ăn mất phân tử nào thì tao đánh chết<1>
thì chúng sẽ không ăn của nhỏ đâu.
Tự nhiên sinh sống trên không có một đàn chim sẻ đáp xuống sảnh nhặt thóc ra một đằng, gạo ra một nẻo. Bọn chúng nó xăng xít ríu rít chỉ trong một thời gian đã có tác dụng xong, không suy suyển một hạt. Tuy thế khi chim sẻ đã bay đi rồi, Tấm lại nức nở khóc. Bụt lại hỏi:
- Con làm thế nào còn khóc nữa?
- Con rách rưới rưới quá, tín đồ ta quán triệt con vào xem hội.
- bé hãy đào các chiếc lọ xương bống vẫn chôn ngày trước lên thì sẽ có được đủ hầu như thứ cho con trẩy hội.
Tấm vâng lời, đi đào những lọ lên. Đào lọ thứ nhất lấy ra được một bộ áo mớ ba, một chiếc xống lụa, một chiếc yếm lụa điều và một chiếc khăn nhiễu. Đào lọ máy hai mang được một đôi giầy thêu, đi vừa như in. Lọ thứ tía đào lên thì thấy một con ngựa nhỏ bé tí, mà lại vừa đặt con chiến mã xuống đất bất chợt chốc nó hí vang lên và biến thành ngựa thật. Đào mang lại lọ ở đầu cuối thì lấy ra được một bộ yên cưng cửng xinh xắn.
Tấm mừng qua vội vàng tắm cọ rồi thắng bộ vào, đoạn cưỡi lên ngựa chiến mà đi. Chiến mã phóng một chốc đã đến kinh đô. Tuy nhiên khi phóng qua một chỗ lội, Tấm tấn công rơi một chiếc giày xuống nước không kịp nhặt. Lúc ngựa dừng lại ở đám hội, Tấm rước khăn gói chiếc giày còn lại rồi chen vào hải dương người.
Giữa cơ hội ấn thì đoàn xa giá bán cũng vừa tiến mang lại chỗ lội. Hai nhỏ voi ngự đứng vị trí số 1 đoàn đến đây tự nhiên và thoải mái cắm ngà xuống đất kêu rống lên không chịu đi. Vua không nên quân lính xuống nước thử kiếm tìm xem; chúng ta nhặt ngay được chiếc giày thêu của Tấm đánh rơi lúc nãy. Vua ngắm nghía chiếc giày không ngán mắt, bụng bảo dạ: - "Chà, một chiếc giày thật xinh! fan đi giày này hẳn cần là trang giỏi sắc".
Lập tức vua hạ lệnh mang đến rao mời toàn bộ đám bọn bà phụ nữ đi xe pháo hội đến ướm thử, hễ ai đi vừa chiếc giày thì vua đang lấy làm cho vợ. Đám hội lại càng náo nhiệt độ vì các bà, các vô chen nhau mang lại chỗ test giày. Cô như thế nào cô ấy thứu tự kéo vào ngôi lầu giữa bến bãi cỏ rộng nhằm ướm thử một tý cầu may. Nhưng mà chả gồm một chân như thế nào đi vừa cả. Người mẹ con nhỏ Cám cũng trong những đó. Lúc Cám cùng dì ghẻ bước ra khỏi lầu thì gặp mặt Tấm. Cám méc nhau mẹ:
- bà mẹ ơi, ai như chị Tấm cũng đi thử giầy đấy!
Mụ dì ghẻ của Tấm bĩu môi:
- con nỡm!
Chuông khánh còn chả ăn ai,
Nữa là mảnh chỉnh vứt ngoại trừ bờ tre.
Nhưng khi Tấm để chân vào giày thì vừa như in. Nữ mở khăn lấy loại thứ hai đi vào. Nhì chiếc giầy giống nhau như đúc. Bầy lính hầu reo hò vui mừng. Chớp nhoáng vua không đúng đoàn thị thanh nữ rước cô gái vào cung. Tấm bước tới kiệu trước nhỏ mắt kinh ngạc và hằn học tập của bà mẹ con bé Cám.
* * *
Tuy sống trong hoàng cung, Tấm vẫn luôn luôn nhớ ngày giỗ cha. Cô gái xin phép vua trở về quê hương để soạn cỗ cúng giúp dì. Bà bầu con bé Cám thấy Tấm phấn kích thì ghen tuông ghét nhằm bụng. Ni thấy Tấm về, lòng ghen ghét lại tưng bừng bốc lên. Nghĩ về ra được một mưu, mụ mẹ ghẻ bảo Tấm:
- trước đó con quen thuộc trèo cau, con hãy trèo xé mang một phòng để cúng bố.
Tấm vâng lời trèo lên cây cau. Lúc lên đến mức sát phòng thì ở dưới này mụ dì cố dao đẵn gốc. Thấy cây rung chuyển, Tấm hỏi:
- Dì làm những gì dưới nơi bắt đầu thế?
- nơi bắt đầu cau lắm kiến, dì xua đuổi kiến mang đến nó khỏi lên đốt con.
Nhưng Tấm chưa kịp xé cau thì cây sẽ đổ, Tấm vấp ngã lộn cổ xuống ao, chết. Mụ dì ghẻ nhanh nhảu lột quần áo của Tấm cho bé mình mặc vào rồi gửi vào cung giả dối với vua rằng Tấm rủi ro bị rơi xuống ao bị tiêu diệt đuối, nay chuyển em vào để ráng chị. Vua nghe nói vào bụng ko vui tuy thế vẫn không nói gì cả.
Lại rỉ tai Tấm chết biến thành chim xoàn anh. Chim cất cánh một mạch về kinh mang lại vườn ngự. Thấy Cám sẽ ngồi giặt áo đến vua sống giếng, vàng anh tạm dừng trên một cành cây, bảo nó:
- Phơi áo ông xã tao phơi lao phơi sào, chớ phơi bờ rào, rách rưới áo chồng tao.
Rồi chim kim cương anh bay thẳng vào cung đậu ở cửa sổ, hót lên siêu vui tai. Vua đi đâu, chim bay đến đó. Vua vẫn nhớ Tấm ko nguôi, thấy chim quyến luyến theo mình, vua bảo:
- Vàng ảnh vàng anh, tất cả phải vợ anh, chui vào tay áo.
Chim rubi anh bay lại đậu vào tay vua, rồi rúc vào tay áo. Vua yêu dấu vàng anh quên cả nạp năng lượng ngủ. Vua không nên làm một chiếc lồng bằng vàng mang đến chim ở. Trường đoản cú đó, hôm sớm vua chỉ miệt mài với chim ngoạn mục đến Cám.
Cám vội về nhà mách mẹ. Người mẹ nó bảo cứ bắt chim có tác dụng thịt ăn rồi kiếm điều dối trá vua. Quay lại cung vua, Cám nhân dịp vua đi vắng, bắt chim làm cho thịt ăn, rồi bỏ lông chim ở ko kể vườn. Thấy mất xoàn anh, vua hỏi, Cám đáp:
- Thiếp có mang thèm ăn uống thịt chim đề xuất trộm phép thánh thượng đã giết thịt thịt nạp năng lượng mất rồi.
Vua ko nói gì cả. Lông chim rubi anh chôn ngơi nghỉ vườn hóa ra nhì cây xoan đào. Lúc vua đi dạo vườn ngự, cành cây của chúng sà xuống che kín thành nhẵn tròn như hai mẫu lọng. Vua thấy cây trang trí rợp bóng, sai lính hầu mắc võng vào hai cây rồi ở chơi ngóng mát. Lúc vua đi ngoài thì cây cỏ lại vươn trực tiếp trở lại. Từ đó, ko ngày làm sao là vua ko ra nằm chờ mát ở nhị cây xoan đào.
Cám biết chuyện lại về truyền tai mẹ. Người mẹ nó bảo cứ không đúng thợ chặt cây làm cho khung cửi rồi tìm điều giả dối vua. Về mang đến cung, nhân một hôm gió bão, Cám không đúng thợ chặt nhị cây xoan đào rước gỗ đóng khung cửi. Thấy cây bị chặt, vua hỏi thì Cám đáp:
- Cây bị đổ bởi vì bão, thiếp không nên thợ chặt làm cho khung cửi nhằm dệt áo mang đến bệ hạ.
Nhưng khi size cửi đóng xong, Cám ngồi dệt vào dệt lúc nào cũng nghe thấy tiếng form cửi rủa mình:
Cót ca cót két,
Lấy tranh ck chị,
Chị khoét đôi mắt ra.
Thấy vậy nhỏ Cám sốt ruột vội về méc mẹ. Bà bầu nó bảo đốt quách size cửi rồi đem tro đi đổ đến rõ xa và để được yên tâm. Về mang đến cung, Cám làm như lời bà mẹ nói. Nó sẽ mang tro vẫn đốt lấy đi đổ sinh sống lề đường biện pháp xa hoàng cung. Đống tro mặt đường lại mọc lên một cây thị cao lớn, cây cỏ sum suê. Đến mùa tất cả quả, cây thị chỉ đậu được có một quả, dẫu vậy mùi thơm lan ngát khắp nơi. Một bà lão hàng nước ở gần đó một hôm trải qua dưới nơi bắt đầu ngửi thấy hương thơm thơm, ngẩng đầu quan sát lên thấy quả thị trên cành cao, bèn giơ bị ra nói lẩm bẩm:
- Thị ơi thị, rụng vào bị bà, bà lấy bà ngửi, chứ bà không ăn.
Bà lão vừa dứt lời thì quả thị rụng ngay lập tức xuống đúng vào bị. Bà lão mến thương đem về nhà chứa trong buồng, thỉnh thoảng lại vào nhìn nghía cùng ngửi mùi thơm.
Ngày như thế nào bà lão cũng đi chợ vắng. Từ bỏ trong quả thị chui ra một cô gái thân hình bé nhỏ như ngón tay tuy vậy chỉ trong chớp đôi mắt đã biến thành Tấm. Tấm vừa cách ra đã cố gắng lấy chổi quét dọn thành công sạch sẽ, rồi đi vo gạo thổi cơm, hái rau sống vườn đun nấu canh giúp bà sản phẩm nước. Đoạn Tấm lại thu hình bé bé dại như cũ rồi chui vào vỏ trái thị. Lần nào đi chợ về, bà lão cũng thấy nhà cửa chống nắp, cơm ngon canh ngọt sẵn sàng thì lấy có tác dụng lạ.
Một hôm bà sản phẩm nước vờ vịt đi chợ, đến nửa con đường lại lén trở về, rình ở cái cây sau nhà. Trong những khi đó, Tấm từ trái thị chui ra rồi cũng làm các việc như các lần. Bà lão rón rón rén lại quan sát vào những khe cửa. Khi thấy một cô gái xinh đẹp thì bà mừng quá, thình lình xô cửa ra vào ôm choàng đem Tấm, đoạn xé vụn vỏ thị. Từ đó Tấm nghỉ ngơi với bà hàng nước, nhị người yêu quý nhau như hai mẹ con. Hằng ngày Tấm giúp bà lão những việc thổi cơm, đun nấu nước, gói bánh, têm trầu khiến cho bà ngồi phân phối hàng.
Một hôm vua đi chơi ra ngoài hoàng cung. Thấy bao gồm quán nước mặt đường sạch sẽ bèn lép vào. Bà lão mang trầu nước dơ lên vua. Thấy trầu têm cánh phượng, vua sực ghi nhớ tới trầu bà xã mình têm những năm trước cũng y như vậy, ngay lập tức phán hỏi:
- Trầu này ai têm?
- Trầu này con gái già têm, bà lão đáp.
- con gái của bà đâu, gọi ra đây cho ta coi mặt.
Bà lão hotline Tấm ra, Tấm vừa xuất hiện, vua phân biệt ngay vk mình ngày trước, bao gồm phần trẻ đẹp hơn xưa. Vua mừng quá, bảo bà sản phẩm nước nhắc lại sự tình, rồi truyền cho quân hầu chuyển kiệu rước Tấm về cung.
Cám thấy Tấm trở về được vua yêu thương như xưa thì nó ko khỏi hại hãi. Một hôm Cám hỏi chị:
- Chị Tấm ơi chị Tấm, chị làm gắng nào mà đẹp thế? Tấm không đáp, chỉ hỏi lại:
- cũng muốn đẹp không nhằm chị giúp!
Cám chấp nhận ngay. Tấm không nên quân hầu đào một cái hố sâu cùng đun một nồi nước sôi. Tấm bảo Cám xuống hố rồi không nên quân hầu dội nước sôi vào hố. Cám chết, Tấm sai mang xác có tác dụng mắm cho vô chĩnh gửi cho mụ dì ghẻ, nói là rubi của phụ nữ mụ gửi biếu. Bà mẹ con Cám tưởng thật mang mắm ra ăn, bữa nào cũng nức nở khen ngon. Một bé quạ ở đâu bay mang đến đậu trên nóc đơn vị kêu rằng:
- Ngon ngỏn ngòn ngon! Mẹ ăn uống thịt con, gồm còn xin miếng?
Mẹ con Cám giận lắm, chửi mắng ồn ã rồi vác sào đuổi quạ. Nhưng đến ngày mắm sát hết, dòm vào chĩnh, mụ thấy đầu thọ của con thì lăn đùng ra chết<2>.
KHẢO DỊ
Truyện trên bởi người miền bắc bộ kể, trong số ấy có vài cụ thể mỗi khu vực một khác. Ví dụ lời nói của tiến thưởng anh với Cám khi Cám giặt áo cho vua, người tỉnh nghệ an có chỗ kể là:
- Giặt áo ông xã tao, thì giặt cho sạch, nhược bằng không sạch, tao rạch phương diện ra.
- Phơi áo ck tao, thì phơi bởi sào, chớ phơi bờ rào, tao cào phương diện ra<3>.
Hay là câu của quạ:
- Ngon ngỏn ngòn ngon, nạp năng lượng cả giết thịt con, thực ngon lắm phỏng<4>.
Riêng ở vùng Bắc-ninh, thì truyện Tấm Cám được truyền tụng như là lịch sử hào hùng Thái phi Ỷ Lan. Quyển Lý triều đệ tam hoàng áo quan tích đang chép truyện bà Ỷ Lan gắn liền với nhân thiết bị Tấm (khác cùng với truyện trên, tại đây gọi trái lại Tấm là Cám và Cám là Tấm. Ỷ Lan thái phi là Cám) với tước loại bỏ nhiều chi tiết của truyện dân gian:
Ở xóm Thổ-lỗi (hay Siêu-loại) thị trấn Gia Lâm tất cả ông Lê Công Thiết và vợ là Vũ Thị Tinh siêng trồng dây nuôi tằm. Một đêm bà xã nằm nằm mơ thấy mình nuốt phương diện trăng, sau đó sinh một cô nàng tên là Cám (hoặc Khiết Nương). Vợ chết, ck lấy bà xã kế là Chu Thị, sinh một gái khác là Tấm. Cụ rồi, câu chuyện cũng diễn ra với đủ các tình tiết bắt cá, nuôi bống cùng nhặt xương bống chôn chân giường quả như truyện bên trên vừa kể, chỉ tất cả khác tại phần Bụt lại là đơn vị sư Đại Liên, tu ở miếu Linh-nhân. Với điều khác vật dụng hai đáng để ý là xương bống chôn một trăm ngày đào lên được một đôi hài quý, nhưng khi Cám phơi song hài, thì một con quạ thần trông thấy, cắp lấy một chiếc bay đến đế kinh rồi thả xuống sảnh điện. Vua bấy giờ là Lý Thánh Tông chưa có con, cho đây là điềm lành, bèn loan báo cho bầy bà đàn bà khắp khu vực đi ướm hài.
Từ đây truyện phạt triển trọn vẹn khác cùng với cổ tích nói trên. Vua đi mong tự sinh sống chùa, xa giá đến đâu mọi tín đồ đua nhau đi xem mang đến đấy. Chỉ gồm Cám vẫn chịu khó hái dâu. Một ông hàng dầu thấy một đám mây đậy trên đầu Cám, bèn mách cho quan quân biết. Vua cho call Cám cho hỏi vì sao không đi coi vua trẩy? Cám tâu là do dì bắt đi hái dâu. Vua mang lại ướm chân vào hài thì vừa như in. Vua bèn lấy làm cho vợ, call là Ỷ Lan.
Truyện còn nối vào một trong những mẩu nữa, kể việc Nguyễn Bông đầu thai: Ỷ Lan làm vk vua lâu ngày vẫn chưa xuất hiện con. Đại Điên chạm mặt Nguyễn Bông (là bạn vua sai mang đến chùa) hỏi: "Có mong muốn làm hoàng tử không?". Bông đáp: "Muốn". Đại Điên dặn Bông lẻn vào nhà tắm của hoàng hậu trong những khi hoàng hậu đang tắm (tình ngày tiết này như thể với cốt truyện của truyện trường đoản cú Đao Hạnh số 120, tập III). Kết quả, việc làm của Bông bại lộ, Bông bị án chém. Buổi tối hôm ấy, Thánh Tông mộng thấy một tiên ông mang tới cho một đứa con trai. Quả nhiên Ỷ Lan bao gồm mang đẻ ra một hoàng tử. Nhưng thê thiếp họ Dương lại bắt trộm mất hoàng tử, nói dối là con do mình đẻ ra, cùng thay vào một con mèo nói là nhỏ của Ỷ Lan (giống cùng với tình tiết của những truyện làm việc Khảo dị số 166, tập IV). Mập lên, hoàng tử nhận ra mẹ đẻ của bản thân và giết mổ chết hiền thê họ Dương cùng bảy mươi kiểu mốt cung nữ<5>.
Ở Bắc Ninh còn có người nhắc xen vào những tình ngày tiết khác. Ví dụ: 1 trong những bốn dòng lọ đào được bao gồm một chai nước suối thần, nhờ lọ nước, Cám tấm vào, da dẻ trở phải trắng trẻo, người đẹp tuyệt trần (giống với cốt truyện trong truyện Ai mua hành tôi, số 135, tập III).
Hay là: vì Đại Điên bày vẽ, Bông lẻn vào trước buồng tắm của hoàng hậu, bươi cát ở xuống tự vùi mình, khi hiền thê dội nước, mèo trôi, Bông lộ nguyên hình (giống với diễn biến trong truyện Sự tích đầm Nhất dạ và bến bãi Tự-nhiên số 28, tập I.
Hay là: khi hoàng tử lên ngôi (lúc đó hoàng hậu họ Dương còn mạo thừa nhận là con mình), một hôm bỗng "nhật nguyệt u ám và mờ mịt phất phân", bèn đi tra cứu vớt lại những nhà ngục, nhờ đó nỗi oan của Ỷ Lan new được bày tỏ. Người mẹ con nhận ra nhau do có dấu chữ vương bên dưới chân vua<6>.
Hay là: chiếc giầy của Cám (Tấm) bị thất lạc, không hẳn do quạ thần tha đi nhưng mà là do chi chít trong hội Chen (trước đây ở xã La-miệt thuộc huyện Quế Võ, gồm hội Chen, trong ngày hội trai gái tha hồ nước chen nhau (có khi té cả xuống ao) v.v...<7>
Trước trên đây ở buôn bản Nam-sơn, thị xã Võ-giàng còn có đền thờ Bà Tấm, Bà Cám, quần chúng. # thường kiêng tên, call gạo tấm là đớn, cám là bổi (hàng năm có rước xách).
Chúng tôi cho rằng những diễn biến nói trên là vì người đời sau gán ghép vào truyện Tấm Cám, tạo nên nó có bóng dáng một thần tích, chẳng khác gì một số trong những tình tiết nhưng nhân dân vùng Bắc-ninh ghép vào truyện Thánh Gióng (Khảo dị truyện số 134, tập III).
Ở phái nam bộ cũng đều có lưu hành một truyện Tấm Cám bao hàm tình tiết tương tự với phần lớn tình tiết của truyện Lý triều đệ tam hoàng quan tài tích vừa kể. Sau đấy là nội dung truyện nói ở miền nam bộ mà Jan-nô (G. Jeanneau), tín đồ sưu tầm sớm nhất có thể đã ghi được làm việc Mỹ Tho năm 1886:
Có nhì vợ ck sinh hai cô gái Tấm và Cám, là con sinh đôi. Tấm được cha mẹ chăm nom yêu thương rất mực, còn Cám thì bị đối đãi như tôi đòi. Một hôm người cha cũng giao cho mỗi con một chiếc giỏ, bảo đi bắt cá, ai bắt được nhiều hơn thì được gọi là chị. Cám được nhiều hơn, tuy vậy Tấm bảo đưa giỏ cho doanh nghiệp giữ hộ để đi hái rau củ thơm về kho cá. Cám quay trở lại thì từng nào cá đã bị Tấm rước mất chỉ từ một bé bống mú. Vì vậy Tấm được gia công chị. Cũng như truyện kể ở miền Bắc, Cám được thần hiện lên bày cho biện pháp nuôi cá bống mú, nhưng lại nuôi được ít lâu cá cũng trở thành Tấm tìm giải pháp bắt nạp năng lượng thịt. Thần hiện hữu bày giải pháp bỏ xương của cá vào hũ chôn xuống đất, sau sẽ được nhiều vật quý. Một bé gà cũng mách đến Cám nơi vùi xương bống. Sau tía tháng mười ngày, Cám đào lên trái được quần áo đẹp cùng một đôi giày. Một hôm Cám đem giầy đi ra đồng bị ướt, nên đem phơi, hốt nhiên một nhỏ quạ cắp mất một cái đem cho vô cung vua. Hoàng tử bắt được mang đến rao mời lũ bà phụ nữ mọi chỗ về thử, ai đi vừa sẽ lấy làm vợ. Tấm được cha mẹ cho ăn mặc đẹp trẩy kinh, còn Cám thì buộc phải ngồi nhặt một mớ đậu cùng vừng trộn lẫn. Thần cho bồ câu cho giúp (có tín đồ kể bé quạ lần trước tha giầy đến bày đến Cám giải pháp sàng nhằm nhặt được nhanh). Tiếp nối Cám đến kinh test giày, và trở thành vk hoàng tử.
Một hôm, Cám nghe tin cha đau nặng trĩu bèn về thăm. Thật ra Cám bị lừa, bên dưới giường chỗ tía nằm có để không ít tấm bánh đa nướng để khi trở mình nghe giờ răng rắc. Cám tưởng cha gãy xương yêu quý lắm, khóc rưng rức. Rồi Cám dỡ áo trèo cau theo lời bố. Cây cau bị Tấm chặt gãy, Cám rơi vào tình thế hố nước sôi chết. Nhờ xuất hiện mũi kiểu như Cám, Tấm mặc quần áo rồi vào cung mà không có ai biết, của cả hoàng tử, nhưng hoàng tử ngày 1 nguội rét với Tấm. Cám biến thành chim vòng vèo quạch, và tương tự như truyện nói ở miền Bắc, chim bay vào cung gặp gỡ Tấm vẫn giặt áo. Chim cũng nói câu: "Phơi áo ck tao..." và sau đó cũng được hoàng tử đem lại nuôi nghỉ ngơi lồng. Tấm cũng bắt chim ăn uống thịt với nói rằng mình có mang thèm nạp năng lượng thịt chim. Chỗ vứt lông chim mọc lên một măng tre, tiếp nối bị Tấm chặt làm cho thức ăn. Vỏ măng hóa thành một cây thị chỉ bao gồm mỗi một quả, những lần hoàng tử ở nhà thì cành cây xòa xuống thấp, mà lại khi đi vắng vẻ thì cây vươn lên cao vút, chính vì như thế Tấm muốn hái thị nạp năng lượng mà không được. Tiếp nối thị lâm vào cảnh bị một bà lão ăn mày. Tiên cô gái trong quả thị cũng những lần chỉ ra giúp bà lão, sau cùng bà lão cũng rình bắt được, bèn xé nát vỏ thị.
Một hôm, Cám hóa phép làm cho cỗ bàn rất linh thiêng đình nhằm dọn cúng chồng bà lão, tuy vậy lại ép nài bà đi mời hoàng tử tới dự. Hoàng tử đòi phải bao gồm thảm trải tự cung cho nhà mới chịu đi. Quả có thảm trải thật, lại sở hữu cả miếng trầu têm hết sức đẹp làm cho hoàng tử chú ý, hỏi thì bà lão dối trá là bản thân têm. Hoàng tử bảo bà demo têm cho mình xem. Cám hóa làm con ruồi vẽ mang đến bà biện pháp têm, tuy vậy khi hoàng tử xua ruồi thì bà lão lại ko têm được, đành buộc phải thú thiệt là do con gái mình têm. Nhờ kia hoàng tử gặp gỡ lại bà xã cũ.
Đoạn kết tương tự hẳn với truyện trên: Tấm hỏi Cám làm sao lại đẹp. Cám nói nhờ bổ vào hố nước sôi. Tấm nhẩy vào nước sôi mà chết. Cám liền có tác dụng mắm gửi cho dì ghẻ, dì ghẻ cũng khen ngon, rồi cũng có thể có con quạ cho mách cùng bị đuổi. Khi nạp năng lượng gần hết, thấy đầu lâu đàn bà mẹ Tấm lăn ra chết<8>.
Đuy-mu-chiê (Dumoutier) bao gồm sưu tầm được một dị bản, cũng sinh sống Bắc-ninh, chắc hẳn rằng xuất phạt từ xuất phát thần tích, cách kể và một số tình tiết có khác với những dị bản trên:
Vào cuối thời Hùng Vương gồm một tín đồ tên là Đào Chí Phẩm làm việc làng Lãm-sơn, huyện Quế-dương (Bắc Ninh), vợ đẻ được một con gái là Tấm rồi mất. Đào Chí Phẩm lấy vợ sau là Thị Cao đẻ được Cám. Khi ck chết, Thị Cao ngược đãi con ghẻ. Các tình ngày tiết bắt cá, nuôi bống, ăn thịt bống, nhặt xương bống chôn bên dưới gầm giường, với đổ lẫn các giống hạt bắt nhặt (ở đây là các giống như đỗ) v.v... Hồ hết đại khái giống với các truyện Tấm Cám vẫn kể. Lúc Bụt mách mang lại Tấm đào những lọ dưới chân giường, Tấm đào được vào lọ một cô gái hầu, các lọ kia là áo giầy và con ngữa (nhưng sau đây không thấy cô gái hầu lộ diện trong các tình ngày tiết kế tiếp). Vì chiếc giầy của Tấm tiến công rơi lúc đi xem hội, cơ mà hoàng tử kiếm được Tấm. Thấy bạn nữ đẹp, hoàng tử mong lấy có tác dụng vợ, Tấm bảo về hỏi người bà mẹ ghẻ. Hoàng tử phái quan cho hỏi, Thị Cao thuận gả nhưng mang lại ngày cưới lại bảo Tấm đi chơi xa, rồi lấy quần áo Tấm mặc cho Cám, gửi Cám vào cung. Tấm về thuyệt vọng nhảy xuống giếng chết. Hồn Tấm biến thành chim xoàn anh cất cánh vào cung. Thấy Cám giặt áo đến hoàng tử, chim cũng dặn không được phơi hàng rào "rách áo chồng tao". Nghe nói thế, hoàng tử biết người mẹ con Thị Cao lừa gạt, bèn hỏi chim: - "Có phải bà xã anh đâm vào tay áo". Chim cất cánh ngay vào tay áo.
Truyện không kể tới những hành vi tàn ác của Cám và mấy lần tái sinh của Tấm mà cho rằng Cám thấy chim, biết sẽ là chị nó thì sinh ra hối hận hận, bèn khiêu vũ xuống giếng chết.
Đuy-mu-chiê (Dumoutier) còn mang lại biết: tín đồ ta thờ bình thường cả nhì cô vào một trong những đền ngơi nghỉ Lãm-sơn. đông đảo lúc hạn chế hán, dân làng cho đây cầu hòn đảo thường nghiệm<9>.
Đồng bào Chăm-pa bao gồm truyện Ca-dong và Ha-lớc.
Truyện này với truyện Tấm Cám (do người miền nam bộ kể) gần như là một.
Ngày xưa có hai đơn vị nọ gồm hai cô nàng Ca-dong và Ha-lớc. Ha-lớc là nhỏ đẻ, còn cô cơ là nhỏ nuôi. Cơ mà hai cô cùng một lứa tuổi như nhau, không có ai chịu nhường nhịn ai làm cho chị. Bà mẹ liền trao cho mỗi cô một chiếc giỏ bảo đi bắt cá, ai nhiều hơn thì được thiết kế chị. Ca-dong bắt được độ nửa giỏ thì mệt, bèn lên bờ ở ngủ. Ha-lớc bắt được ít, vượt dịp lấy trộm cho vô giỏ của mình. Khi Ca-dong dậy, hỏi ai đem hết cá, Ha-lớc nói không biết. Biết là Ha-lớc đem trộm, Ca-dong siêu buồn. Xuống ao lần nữa, cô chỉ bắt được cột nhỏ cá gia-rốc.
Trở về, Ha-lớc được thiết kế chị. Ca-dong không nói gì chỉ nuôi nhỏ cá gia-rốc làm cho em, bởi vì nghĩ nó cũng trơ trọi như mình. Ngày nào ăn cơm, cô cũng luôn nhớ đến giếng gọi: "Ơi cá! Lên mà dùng với chị!". Ha-lớc cũng mang lại rình và sau cuối bắt cá về làm cho thịt ăn.
Ca-dong mất cá, khóc lóc ngày đêm. Cô nằm mê thấy cá đề cập lại việc bị tóm gọn và bảo hãy rước xương bỏ vô gáo dừa mang chôn ở ngã tư đường, nơi từng ngày cô mang đến dê qua lại. Ca-dong tuân theo lời. Một hôm đi qua, cô thấy một đôi giầy vàng. Cô chỉ nhặt được một chiếc, còn mẫu kia bị quạ tha đi mất. Quạ bay đến cung thả rơi chiếc giày trước khía cạnh vua. Vua xuống chiếu cho các cô gái đến ướm thử, hứa đã lấy cô nào ướm thử vừa làm cho vợ.
Trong khi Ha-lớc soạn sửa ra đi, thì Ca-dong được chị em giao cho một cuộn chỉ rối, bắt gỡ. Lại đem một đấu vừng trộn lẫn với một đấu ngô bắt nhặt hoàn thành mới được đi. Ca-dong khóc. Thần hiển thị sai đều giống chim, mối, kiến, trườn cạp, loại gián vàng, con gián đỏ mang đến nhặt giúp. Xong, Ca-dong đem chiếc giầy gói vào khăn ra đi một mình. Trong khi các chị em giàu có sang trọng "kẻ thì phương diện trăng rằm, fan thì vú tròn như quả dưa" xum xuê ướm chân, thì Ca-dong nạp năng lượng mặc rách rưới rưới chỉ đứng nấp bên phía ngoài cung điện. Mọi fan ướm xong, không một ai vừa chân cả. Vua hỏi còn ai nữa không? bạn hầu đến biết chỉ với Ca-dong đứng nấp mặt ngoài. Vua cho gọi vào ướm thử thì vừa như in. Vua sai bạn hầu đưa cô đi tắm và lấy làm cho vợ. Hỏi về gia đình, cô đáp là phụ huynh đẻ hầu hết chết, sinh sống với mẹ nuôi. Hỏi còn chiếc giày nào nữa thì cô đưa mẫu trong khăn ra. Vua biết đó là người dân có số làm cho hoàng hậu.
Ít lâu sau, mẹ Ha-lớc cho xin mang lại Ca-dong về công ty vài ngày kẻo "nhớ lắm". Ca-dong về ko được ăn, cũng ko được ngủ bên trên chiếu. Sáng sủa dậy ha-lớc rủ Ca-dong đi trảy dừa. Ca-dong trèo cây thì Ha-lớc chặt gốc. Ca-dong chuyển sang một cây khác, Ha-lớc lại chặt cây kia. Ca-dong rơi xuống hồ hóa thành rùa kim cương ở dưới hồ.
Mẹ Ha-lớc đưa bé đến cung nói là để chũm cho Ca-dong đi đâu mất không kiếm thấy. Vua nhận, tuy thế tỏ ý không vui. Một hôm vua đi săn mang lại hồ tự nhiên thấy người bi đát bã, bèn bảo ngừng lại, cho những người lặn xuống hồ, và siêu mừng lúc thấy fan ấy bắt được một bé rùa. Vua bao phủ lấy rùa mang đến cung nuôi vào chậu vàng.
Một hôm vua đi chơi. Ha-lớc bắt rùa làm thịt, quẳng mai làm việc sau nhà. Từ chiếc mai mọc lên một măng tre. Thấy mất rùa, vua hỏi, Ha-lớc nói ko biết. Vua hỏi thầy bói. Ha-lớc mới thú thiệt rằng mình gồm mang phải thèm giết mổ rùa. Vua ko nói gì, chăm chút cho măng tre, tuy vậy rồi Ha-lớc lại chặt măng nấu ăn uống khi vua đi vắng. Vua về hỏi, Ha-lớc lại đổ chỉ ra rằng vì bao gồm mang phải thèm ăn uống măng. Vua cũng ko nói gì. Vỏ măng kế tiếp lại trở thành chim bếch (sáo) cho hót sinh hoạt cung. Vua bảo: "Có phải Ca-dong thì đậu vào tay áo". Chim đậu vào tay áo, vua lưu giữ nuôi. Ha-lớc lại bắt chim làm cho thịt ăn, quẳng lông đi ra ngoài đường cái. Lông chim mọc thành cây pen (thị). Vua hỏi, Ha-lớc đáp: - "Chim cất cánh qua nồi canh vẫn sôi rơi vào, tôi vớt cho chó ăn". Vua cũng không nói gì.
Cây pen chỉ bao gồm một quả. Trái chín bay mùi thơm khác thường làm ai trải qua cũng thèm nhưng chú ý lên thì ko thấy, trừ một bà già. Tương tự như ở truyện Tấm Cám, bà già ước nó rơi xuống, cùng nó rơi ngay, bà đem đến rấm vào vại.
Từ đoạn này về sau đều giống hệt như truyện của ta, chỉ thêm một tình tiết là lúc bà già mời vua tới ăn cỗ, vua ăn bánh thấy hệt nhau bánh Ca-dong có tác dụng ngày trước. Hỏi bà già thì bà nói vì có rất nhiều người làm giúp nên lần khần bánh của ai. Vua ăn uống trầu lại thấy như nhau trầu của Ca-dong têm. Vua thở dài. Ca-dong trong buồng cũng thở dài. Nghe tiếng, vua chạy vào thì gặp mặt vợ. Một tình tiết khác nữa là khi Ca-dong bảo tín đồ hầu chuyển mắm Ha-lớc về cho bà bầu nó nạp năng lượng có nhắn tin mời bà mẹ Ha-lớc cho chơi. Mẹ Ha-lớc đến, thấy Ca-dong lại tưởng là Ha-lớc, nói rằng: - "Có đề xuất con mời bà mẹ đến chơi không?". Ca-dong đáp: "Không". Bà mẹ Ha-lớc mới biết là Ca-dong còn sống, thẹn trở về. Ăn ngay sát hết mắm thấy tất cả bàn tay (không yêu cầu đầu lâu), mụ nhận biết chiếc nhẫn của con gái mình bắt đầu biết là bé đã chết<10>.
Người Khmer tất cả truyện thanh nữ Can-tóc và nàng tuy nhiên Ang-cát cực kỳ gần với truyện của ta với của Cham-pa, chỉ khác không tồn tại đoạn cuối:
Một người lũ ông góa vợ có một đàn bà tên là Can-tóc (xinh), lại lấy vợ kế có con riêng là tuy vậy Ang-cát (đầu mẩu củi). Ở đây cũng có thể có tình máu người bố bảo hai nhỏ bắt cá, ai được rất nhiều hơn thì có tác dụng chị. Tuy vậy Ang-cát chỉ bắt được một bé cá quả bởi ngón tay nhưng bằng mẹo xách hộ, hắn tráo lấy giỏ cá đầy của Can-tóc về trước để giành làm cho chị. Thấy Can-tóc khóc, một pháp sư hiện ra bảo thả bé cá trái xuống ao, mỗi ngày bỏ cơm cho nạp năng lượng và gọi: "Quả đẹp mắt quả xinh, lên nạp năng lượng cơm lành, đến mau nệm lớn". Khi phát giác ra việc nuôi cá do đàn bà mách, fan dì ghẻ đậy nồi cơm. Can-tóc đề nghị ngậm cơm trắng ở mồm đem cho cá. Dì lại bắt ăn xong phải há miệng. Can-tóc cất cơm vào tóc. Mụ lại cấm không cho ra ao. Sau đó, mụ định bắt bé cá, tuy vậy không làm thế nào gọi được nó lên, bèn thả lỏng Can-tóc để rình xem cách cô gọi cá. Nhờ vào vậy mụ new bắt được. Mất cá, Can-tóc khóc lóc, vị pháp sư lại hiện ra bảo nhặt xương bỏ dưới gầm giường. Đặc biệt gồm tình tiết pháp sư hiện ra đợt tiếp nhữa bảo làm việc gầm giường có một đôi giày chỉ phải lấy một dòng cất đi. Can-tóc làm theo. Loại kia bị tuy nhiên Ang-cát nhặt nhưng đo đắn làm gì, bèn quăng quật qua sản phẩm rào. Một nhỏ quạ cất cánh qua cắp lấy bay đi, thả xuống sân đơn vị vua.
Thái tử theo tục lệ yêu cầu lấy vk mới được lên ngôi. Nhân nhặt được chiếc giày đẹp, thái tử hẹn ai đi vừa vẫn lấy làm cho vợ. Tuy vậy Ang-cát mang đến thử không vừa. Nhận ra đó là giày của Can-tóc, hắn bảo mẹ cấm đoán Can-tóc đi thử. Can-tóc bị dì giam lại, nhưng lừa thời gian mọi fan ngủ say, cô trốn đi. Người tía cô về vào hùa với mẹ kế hành hạ con. Cô bị bố đi tìm bắt về tiến công đòn. Không chịu được, cô nhịn ăn. Người cha bèn rắc gạo đầy sân cỏ, bảo nhặt sao cho đầy bình sẽ mang lại đi. Trong nhị ngày kiên trì nhặt gạo, ở đầu cuối bố cô yêu cầu cho đi. Lúc ướm chân vào giày thì vừa khít. Can-tóc mở gói lấy cái thứ nhị ra. Nhanh chóng thái tử rước vào cung làm vợ.
Nghe lời vk xúi giục, cha Can-tóc viết thư xin vua mang đến hoàng hậu trở lại thăm mình, rồi nhân cơ hội Can-tóc tắm, dội nước sôi vào người cô. Rồi ông bảo tuy nhiên Ang-cát mang áo của Can-tóc vào cung, giả làm cho hoàng hậu. Vua biết có sự lộn sòng, tuy thế không nói gì. Từ đó vua trở nên bi đát bã, thường đi dạo cho khuây khỏa.
Chỗ chôn Can-tóc mọc lên một cây chuối. Người tía chặt cây chuối tuy vậy lúc trở lại, tại vị trí gốc chuối sẽ mọc lên một cây tre. Sợ quá, hắn bửa xuống sông, bị sấu ăn thịt. Thấy tre tất cả bóng mát, vua mang lại nghỉ. Tre rủ cành che và quạt mang lại vua ngủ. Vua lưu luyến cây tre, ngày nào thì cũng đến đấy nghỉ. Can-tóc hiện ra khẽ va vào người vua mấy lần. Với cũng mấy lần vua tỉnh giấc. Cuối cùng hai bà xã chồng gặp nhau, cùng nhau cười vui về cung. Thấy thế song Ang-cát bỏ chạy vào rừng. Trường đoản cú đấy không một ai còn thấy bà bầu con hắn<11>.
Trước khi tò mò một số dị bạn dạng khác của truyện Tấm Cám, cần phải thấy Tấm Cám là trong số những truyện cổ tích thịnh hành nhất vắt giới. Mê-lê-tin-xki (Mélétinski) vào Nhân đồ vật trong truyện cổ tích thần kỳ xuất bản ở Mat-xcơ-va năm 1958 cho biết, số lượng dị phiên bản của truyện Tro bếp (tên nhân vật chủ yếu của các loại truyện Tấm Cám sinh hoạt châu Âu) trên nhân loại đã lên đến mức năm trăm với còn hoàn toàn có thể nhiều hơn nữa. Tuy nhiên, theo chúng tôi, truyện của ta cũng như truyện của Cham-pa, v.v... Cũng là nhiều loại dị phiên bản đặc biệt. Ví như một truyện cổ tích có thể phân đoạn được thì truyện Tấm Cám của ta hoàn toàn có thể chia làm ba đoạn, mỗi đoạn gồm một chủ đề với những mẫu như sau:
1. Xích míc giữa dì ghẻ và con ck tập trung quanh hình tượng đa phần là nhỏ cá bống với đôi giày.
2. Rất nhiều cuộc tái sinh của Tấm xoay quanh hình tượng chủ yếu là bé chim xoàn anh với quả thị.
3. Cuộc phục thù của Tấm với hình mẫu lọ mắm làm bằng thịt nhỏ Cám, trong số ấy có dòng đầu lâu bé Cám.
Những truyện của những dân tộc hay chỉ bao gồm một hoặc nhì đoạn rất có thể kết hợp hay không với một vài hình tượng của truyện khác.
Trước hết, cũng nên kể đến một loạt dị phiên bản mà trong số đó sự khác biệt với truyện của ta là ngơi nghỉ chỗ, trong khúc đầu còn tồn tại thêm nhân vật bà bầu cô Tấm. Bà cũng trở thành giết và trở thành một bà tiên hay 1 con vật gì đấy thỉnh thoảng lại hiện lên giúp Tấm vượt qua những khó khăn mà mụ dì ghẻ tạo ra cho nàng.
1. Truyện của đồng bào Tày Tua Gia Tua Nhi cũng có đủ ba đoạn như truyện của ta. Ở đây người mẹ là phụ nữ tiên.
Có nhị chị em, chị là Tua Gia đẹp với hiền, em là Tua Nhi đàn bà riêng của dì ghẻ, thì trái lại. Người mẹ Tua Gia là bà xã cả bị ông xã giết chết sau một chuyến du ngoạn bắt ếch (y quăng quật ếch vào giỏ rách, ếch lọt ra bên ngoài hết, lại tưởng là bà xã tham ăn, ko để giành riêng cho mình). Chỗ này y hệt như truyện chị em Khao con gái Đăm (Khảo dị truyện số 12, tập I). Tua Gia tự đấy bị dì đối xử tệ, thường để điều nhằm hành hạ, như bảo đi múc nước bởi ống bương thủng (nhưng dựa vào quạ bảo giúp đề xuất không câu hỏi gì), tuyệt bảo bưng nồi cháo nóng (bỏng tay làm đổ không còn thức ăn). Từ đấy về sau không được ăn no. Cơ mà nhờ một cô bé tiên kín đáo hiện ra bảo các con vật với thức ăn uống đến cho. Tua Gia ăn, nên nàng vẫn không nhỏ ốm. Một hôm nàng gặp gỡ hoàng tử trong những lúc đi chăn vịt, phía hai bên yêu nhau, bên nhau hát lượn và tặng kèm trầu. Cơ hội về thì dì thấy đỏ môi, hỏi thì đáp là "vì ăn cứt vịt". Dì bảo Tua Nhi giành lấy công việc chăn vịt sẽ được như Tua Gia, cơ mà Tua Nhi chẳng thấy môi đỏ tý nào. Khu vực này như thể với truyện Côi, cô nàng mồ côi (Khảo dị truyện số 12, tập I). Một hôm Tua Gia chăn vịt gặp gỡ một bà cầm nhờ nhổ tóc bạc. Thấy đầu cụ gồm sẹo, hỏi new biết kia là bà bầu mình. Người mẹ đưa bé về thủy phủ, mang đến con tiêu hóa và cho một con gà về nuôi. Cũng như hình tượng cá bống, gà nuôi lớn, dì sai con gái đi rước củi rừng xa, ở nhà bắt có tác dụng thịt ăn, quẳng xương ra bờ ao. Ra sông ngồi khóc, người vợ lại gặp gỡ mẹ, bà bầu trao cho một chiếc hộp nhỏ, bảo bỏ xương vào rồi chôn bên dưới chân giường. Bảy bữa sau cô đào lên thì thấy có giầy áo đẹp. Tua Nhi hỏi vị sao mà có, thì thiếu nữ đáp: - "Đem xống áo cho trâu ăn, rồi thò tay vào đít trâu sẽ kéo ra được đồ vật đẹp". Tua Nhi tuân theo nhưng chẳng được gì, lại mất không còn áo xống, trần như con con chạy về.
Hoàng tử nhớ Tua Gia, bèn đến mở hội "bắt cá" (bư-pia) buộc nam con gái đều nên tham dự. Vì dì bắt Tua Gia đi muộn đề nghị hoàng từ ko gặp. Lần đồ vật hai hoàng tử nhân hội chợ, lại chỉ thị cho mọi tín đồ đi dự. Mụ lại trộn vừng vào gạo bắt Tua Gia nhặt dứt mới mang đến đi. Tuy vậy có nàng tiên sai sóc xuống giúp, nhưng thanh nữ cũng mang đến muộn nên lại không gặp. Tua Gia về qua mong đánh rơi giầy xuống suối. Hoàng tử nhặt được, cho những người loan báo cho tất cả các thiếu nữ đến ướm chân. Cuối cùng chỉ có Tua Gia ướm vừa, nhưng lại dì phái nữ không bởi lòng, bắt phải thử thêm bằng phương pháp đặt cáng dưới mái nhà khiến cho hai cô lăn từ trên nóc xuống, ai rơi vào cảnh cáng thì mang được hoàng tử. Tua Nhi thử trước, lăn bịch xuống đất. Tua Gia lăn đúng vào cáng, mụ dì đành để cô bé lấy hoàng tử.
Sang đoạn sản phẩm hai và thứ cha thì kiểu như với truyện của ta, nhưng cũng có tình tiết khác: Một hôm ba ốm, dì nhắn Tua Gia về. Ở phía trên Tua Gia cũng trèo cây hái quả mang đến dì. Thấy tía chặt gốc, phụ nữ van khóc, cha bảo cởi xống áo ném xuống thì thôi, nhưng lại tuy bé đã ném xuống, bố vẫn tiếp tục chặt. Cây đổ, Tua Gia chết. Tua Nhi đóng cỗ vào giả làm cho Tua Gia mang lại với hoàng tử, nói là mình bắt buộc trông nom cha nên hốc hác. Mặc dầu con không nhận mẹ, với hoàng tử tỏ ý hững hờ, tuy thế Tua Nhi cứ sống lại cùng với hoàng tử.
Tua Gia biến thành chim yểng cất cánh đến hỏi tín đồ chăn con ngữa xem hoàng tử tất cả còn nhớ bà xã cũ nữa không. Thấy yểng, hoàng tử cũng hỏi: - "Yểng à, bao gồm phải Tua Gia, đưa vào tay áo", yểng cất cánh đến, hoàng tử đưa về buồng. Yểng trở thành Tua Gia, đề cập lại mọi việc và dặn cứ nhằm yên xem Tua Nhi làm hầu như gì. Trường đoản cú đấy đêm là Tua Gia, ngày là yểng. Khu vực này không giống với truyện của ta. Một hôm Tua Nhi quan sát vào phòng thấy Tua Gia thì nổi ghen, bèn ngóng dịp giết bị tiêu diệt yểng, vùi vào gốc tre. Trường đoản cú đấy mọi khi hoàng tử trải qua thì cây tre khom người xuống vuốt ve, còn Tua Nhi trải qua thì nó cào xước khía cạnh mũi. Tua Nhi chặt tre làm cọc màn, cọc đưa vào tay các lần mắc màn. Lại ném vào lửa, cọc tỏa khói làm cho cay mắt. Một bà lão mang lại xin lửa, nạm cọc màn chạy về. Vị trí này như là với cốt truyện trong vk chàng rắn (Khảo dị truyện số 128, tập III). Đưa về đơn vị cọc vươn lên là mất, chỉ để lại hai quả trứng. Rồi cũng có thể có hai cô nàng từ trứng chui ra dọn dẹp, lo cơm canh cho bà lão mỗi lần bà lão vắng nhà. Bà lão cũng mang tảng đi vắng, thiên nhiên nửa đường lộn về bắt gặp cả nhị cô. Đó là Tua Gia và người vợ hầu. Tua Gia bảo bà mời hoàng tử tới nạp năng lượng cơm. Hoàng tử bắt phải trải lụa làm đường đi. Tua Gia bảo bà trải lá chuối rồi hóa phép trở thành lụa. Hoàng tử đến nạp năng lượng thấy món nạp năng lượng giống đều thứ Tua Gia dọn cho mình những năm trước nhưng vẫn chưa gặp gỡ vợ. Nhờ bao gồm con mèo tha cái đùi gà, đứa con đuổi theo chạy vào buồng thì nhận thấy mẹ nó. Nhị người gặp gỡ lại nhau. Đoạn sau Tua Gia giả làm cho cô sản phẩm bánh, bày cho Tua Nhi làm đỏm bằng phương pháp nhảy vào trong nồi nước sôi. Và cũng giống như hình tượng của những truyện trên, Tua Gia cũng có tác dụng mắm Tua Nhi giữ hộ về đến dì và bố. Một con quạ bay đến hỏi "ăn thịt phụ nữ có thơm không?". Mụ sinh nghi, search thấy đầu lâu con, mụ lộn ra chết. Người bố cũng đi lang thang chết ở xó rừng<12>.
Ở một truyện không giống của Pháp, người mẹ cũng là bà tiên:
Một lãnh chúa góa vợ, tất cả một đàn bà vì thao tác bên bếp gọi là Tro Bếp. Bà xã kế của lãnh chúa có hai đứa con, thường thâm độc với nhỏ chồng. Bà bầu đỡ đầu của cô ấy này dặn cô bé hễ chúng gồm sai bảo gì thì làm cỗ bắt chấy rồi lén bỏ muối vào nhà bếp cho nổ lép bép, bọn chúng sẽ nhằm yên. Trái nhiên, bọn chúng tưởng là chấy như sung yêu cầu hét lên: - "Chớ bao gồm đến gần bọn chúng tao". Một hôm chị em con mụ dì đi dự hội, Tro Bếp cũng muốn đi, tuy thế mụ đang đổ một túi đậu giữa nhà bếp và bắt nhặt không được sót một hạt. Đang nhặt thì người mẹ cô là tiên xuất hiện. Bà cần sử dụng đũa thần tạo nên những hạt đậu về bên túi. Lại dùng đũa va vào tín đồ cô, thoải mái và tự nhiên hóa thành một cô bé xinh đẹp, áo quần trang sức đẹp đắt tiền, giày bằng thủy tinh. Bà dặn con yêu cầu về trước khi lễ tan. Cô nghe lời, cho nên khi bà mẹ con mụ dì trở về thì cô đã thao tác dưới nhà bếp như hay lệ. Bọn chúng khoe với cô là gồm một cô bé áo quần đẹp mắt lắm. Nhà nhật sau lại đi lễ, mụ dì lại đổ một túi tro khắp bên bắt cô hốt sạch, tuy nhiên bà tiên lại hốt hộ cùng ban cho gần như thứ để đi dự hội. Hoàng tử gặp, xua theo cô. Khi bước qua bậc thềm công ty thờ, cô tiến công rơi một dòng giày, hoàng tử nhặt được, hỏi mọi nơi không có ai biết. Bèn sai tín đồ đi từng đơn vị ướm thử, hứa ai vừa thì lấy làm cho vợ. Hai người mẹ con mụ dì cũng thử, cô chị đi không vừa, cô em cắt giảm gót, cố kỉnh nhét chân vào. Lúc đưa cô này mang đến nhà thì hoàng tử nghe một bé chim hót gạch rõ thực sự và chỉ chỗ Tro phòng bếp ở. Mụ dì nói: - "Đừng gồm nghe con chim chết tiệt!". Hoàng tử nghe chim hót lần đồ vật hai bèn tìm về thì gặp mặt Tro Bếp. Cô rút một chiếc giày kia ra đi vừa vặn. Trước khi hoàng tử rước cô, bà tiên bà bầu cô lại xuất hiện, bà gõ chiếc đũa, cô có áo đẹp nhất rực rỡ<13>.
2. Ở truyện con rùa của Miến-điện (Myanmar) thì tín đồ mẹ là một con rùa:
Vợ chồng một bạn đánh cá gồm một cô bé đẹp tên là Bé. Một hôm nhị vợ ông chồng đi tấn công cá. Bắt được nhỏ cá nhỏ, vk bảo khiến cho con ăn. Lại được con thứ hai, nhỏ thứ ba, vk cũng nói như vậy. ông chồng nổi giận đánh vk một mái chèo. Bà xã ngã xuống biển chết, tiếp đến hóa thành một con rùa lớn. Ít lâu sau, fan đánh cá lấy bà xã kế là một phù thủy, mụ tất cả cô đàn bà xấu xí. Thấy nhỏ bé đẹp, mẹ con mụ ganh ghét ra sức hành hạ, nhưng mà người tía không quan tiền tâm. Một hôm nhỏ bé ra bờ biển khơi ngồi, đột nhiên con rùa nổi lên quan sát cô nhưng khóc. Nhỏ nhắn đoán là mẹ, ôm chầm đem rùa. Từ đó chiều chiều nhỏ bé ra biển khơi thì rùa lại nổi lên. Mụ mẹ kế biết chuyện, bèn trả ốm, đem bánh đa quăng quật dưới chiếu nằm lên, nói là xương bị gãy, lại đút tiền cho thầy lang, bảo thầy cứ nói ăn thịt rùa new khỏi. Mụ bảo ông xã theo nhỏ nhắn ra bờ biển, dịp rùa nổi lên thì bắt làm thịt thịt. Bé nhỏ không ăn thịt rùa tuy nhiên lại nhặt xương rùa rước chôn, khấn xin một cây bao gồm quả xoàn quả bạc. Cây mọc lên như lời. Một hôm vua trải qua thấy cây lạ, hỏi của ai. Mụ mẹ kế nói là của phụ nữ mình, nhưng mà khi phụ nữ trèo lên thì không sao hái được. Bóng giềng mang đến vua biết sẽ là cây của Bé. Bé bỏng đến ngồi dưới gốc khấn: - "Nếu cây này của ta thì quả rụng vào lòng ta". Quả rubi quả bạc bẽo liền rụng xuống. Vua bèn rước nhỏ xíu về có tác dụng hoàng hậu. Mụ dì ghẻ viết thư xin lỗi nhỏ nhắn và mời bé nhỏ về thăm nhà. Về mang đến nhà, nhỏ nhắn dặn quân nhân hầu mon sau mang đến đón. Ở bên được mấy ngày, một hôm mụ dì ghẻ vờ vịt đánh rơi thìa trong phòng bếp cho bé nhỏ cúi xuống nhặt rồi hắt nước sôi vào đầu. Nhỏ bé chết, biến thành bồ câu trắng bay đi. Khi bộ đội đến đón thê thiếp thì con gái dì giả có tác dụng Bé. Thấy bà xã mặt rỗ, vua hỏi, thì đáp liều là new bị bệnh đậu mùa, hỏi tại sao hiện giờ trán lại dô ra, đáp là vì đầu óc luôn nghĩ mang đến vua, hỏi lý do mũi lại dài, đáp bởi vì nhớ vua, khóc nhiều, buộc phải vuốt mũi luôn. Vua lại bảo test dệt áo mang lại vua xem. Đang khi sốt ruột vì do dự dệt thì ý trung nhân câu white (tức là Bé) thương chồng, dùng mỏ dệt thành áo đẹp. Nó hóng chim dệt xong, cướp lấy áo d