Những tranh ảnh Gà, Lợn, Hứng dừa, Đánh ghen… mộc mạc, dân dã mà cuốn hút, níu kéo, đã tạo thi hứng đến nhà thơ Hoàng nuốm viết câu thơ lừng danh : “Tranh Đông Hồ kê lợn nét tươi trong. Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp…”. Đã từ lâu, câu hỏi : “Các mộc nhân Đông hồ đã làm cho tờ tranh điệp như thế nào” luôn trăn trở với người yêu tranh. Dưới đây là những share cùng độc giả qui trình có tác dụng tranh Đông hồ với những công đoạn: ra mẫu, giảm ván, sẵn sàng nguyên vật liệu và in tranh.
Bạn đang xem: Cách làm tranh đông hồ
1. Ra mẫu
Đây là quá trình của thợ gỗ sáng tác. Từ xưa đến nay, lúc nào cũng vậy, trong xóm chỉ tất cả một vài người làm gỗ ra mẫu. Nghề có tác dụng tranh là nghề của cả làng, ông thợ cày, bà thợ cấy, những em thiếu nhi, các cụ già – các biết có tác dụng tranh, tuy vậy là có tác dụng những câu hỏi như in, quét điệp, tốt nhặt nhạnh, phơi phóng – chứ cấp thiết sáng tác. Một điều cần nhấn mạnh là thuộc được gọi là Nghệ nhân, dẫu vậy nghệ nhân chế tạo thì khác xa nghệ nhân giảm ván cùng lại càng xa rộng nghệ nhân chỉ biết in tranh (cũng gồm có nghệ nhân làm cho được tất cả các việc). Những nghệ nhân chế tác thường là gần như nhà nho bao gồm học, thông thạo văn hoá, định kỳ sử, xóm hội, tài giỏi quan sát, có khiếu thẩm mỹ… cũng chính vì thế, tranh Đông Hồ bao gồm nội dung siêu phong phú, không chỉ là thể hiện tại cảnh sinh hoạt ở nông thôn bây giờ mà còn có rất nhiều tranh về kế hoạch sử, về tôn giáo và có khá nhiều tranh mang tính triết lý sâu sắc. Bên trên tranh thông thường sẽ có chữ Hán, chữ Nôm, sau này còn có cả chữ quốc ngữ. Như là với các loại hình văn hoá dân gian khác, tranh Đông hồ cũng do những nghệ nhân không được huấn luyện và giảng dạy qua ngôi trường lớp sáng chế nên. Thuở đầu mỗi bức ảnh chỉ do một người làm gỗ vẽ mẫu, sau khoản thời gian vẽ, nghệ nhân có thể treo tranh lên vách để mọi tín đồ cùng xem cùng góp ý, mặc dù nghệ nhân bao gồm sửa tranh theo sự góp ý nào đó – thì cũng cần yếu coi bức ảnh đó là chế tạo tập thể được. Thực tiễn thì tác giả đã ép ngẫm khôn cùng kỹ, giả dụ có biến hóa chút không nhiều thì thường cũng từ ý kiến của một ông bạn nhà nho trọng tâm đắc. Vậy nhưng, ngày xưa ở ta chưa xuất hiện khái niệm bản quyền, đầy đủ tranh mới mà bán chạy, mau chóng nhà khác “xin” chủng loại ngay. Khi cắt ván, nghệ nhân điêu khắc có thể làm đổi khác chút không nhiều – làm tranh khác với nguyên mẫu. Hoặc thời gian trôi qua, những thế hệ sau thêm chữ (hay giảm chữ), hay cầm chữ nho bằng chữ quốc ngữ (hoặc ngược lại), vì những lẽ kia ta thường bắt gặp cùng một tranh có tương đối nhiều dị bản.
bao gồm một điều nhất là vào thời kì chưa xa lắm, trong các các nghệ nhân sáng tác nổi tiếng, còn được lưu giữ danh mang lại ngày nay, không có bất kì ai là nông dântheo đúng với nghĩa của trường đoản cú này. Họ ở nông buôn bản nhưng không biết cầy cấy, lúc bé dại tuổi thì đi học, học tập qua tuổi thanh niên, không đi thi, tuyệt thi ko đỗ về nhà dạy học, vẽ tranh, về sau thì vẽ thêm sản phẩm mã. Đó là những nghệ nhân: Nguyễn Thể Thức (1882 – 1943), vương vãi Chí Long (1887 – 1944 – còn được gọi là cụ vật dụng Long), Nguyễn Thể Lãm (1910 – 1978), Phùng Đình Năng (1912 – 1993), vương vãi Chí Lương (1916 – 1946).
Xưa cụ công cụ bà sáng tác tranh thường sẽ có đôi – như song câu đối. Tất cả bốn hình dáng đôi tranh: vẻ bên ngoài thứ nhất: hai tranh trọn vẹn đối xứng nhau (đối xứng trục), chẳng hạn hai con lợn châu nguồn vào nhau. Dạng hình thứ hai: nhị tranh cũng đối xứng trục tuy nhiên trên mỗi tranh có chữ không giống nhau. Chẳng hạn tranh “Tiến tài” – có đôi của chính nó là “Tiến lộc”. (Hai vị thần đối xứng nhau nhưng lại chữ trên mỗi tranh không giống nhau). Kiểu dáng thứ ba: Sự đối xứng không hề thực hiện nghiêm ngặt nữa, đối ý là chính. Chẳng hạn, em nhỏ bé ôm con kê và em nhỏ xíu ôm vịt (phú quí, vinh hoa), giỏi em bé nhỏ cầm quả đào và em nhỏ bé cầm quả phật thủ. Kiểu thứ tư: Chỉ đối ý, một số loại này các tranh nhất: Hứng dừa – tiến công ghen, Đu đôi – bắt trạch, Trưng vương khởi nghĩa – Triệu Ẩu xuất quân, Trai tứ khoái – gái bảy nghề v.v… Đôi khi nhì tranh đối xứng được vẽ thành một – như “Phúc lộc tuy vậy toàn” hay “Lý ngư vọng nguyệt”.
thời điểm ra mẫu, trước tiên các thợ gỗ vẽ phác lên giấy dày, thay thế đến khi vừa ý thì can lên một tờ giấy dó các loại rất mỏng. Có một số tranh người sáng tác lật phương diện sau lên, sơn lại, được một song tranh đối xứng nhau. Nếu thi hứng lên cao thì tác giả lại viết thêm chữ hoặc câu đối lên tranh. Thợ gỗ vẽ mẫu mã thường cũng tuyệt vẽ tranh chơi (vẽ trực tiếp, chưa phải in). Tranh mẫu mã để giảm ván khác hoàn toàn tranh vẽ nghịch ở chỗ: con đường nét đối kháng giản, rõ ràng, không quá nhiều chi tiết gây rối và khó khăn cắt ván, tranh in ra ko đẹp.
2. Cắt ván
(đúng tức thị “khắc ván” nhưng fan Đông hồ nước quen gọi là “cắt ván”)
Số nghệ nhân giảm ván không nhiều lắm cơ mà đông hơn số nghệ nhân sáng tác. Trước tiên họ có tác dụng một cục gỗ thật phẳng. Gỗ thị, gỗ mực thường làm ván đường nét (nét đanh, bền lâu), gỗ vàng chổ chính giữa làm ván màu sắc (mảng lớn hơn, không cần phải “đanh” lắm, nhưng gỗ vàng trung khu mềm hơn, dễ dàng khắc). Sau đó quét hồ nước lên, dán úp tờ mẫu vào, quét lại một lượt bởi “thét” (một các loại chổi thông sẽ nói ở trong phần sau) không có hồ, cục bộ mẫu tranh đang hiện lên khía cạnh sau tờ tranh. Khắc xong, trong khi in ấn ra tranh sẽ y như tờ mẫu, (nếu dán ngửa tờ chủng loại vào rồi khắc, tranh in ra đã ngược cùng với mẫu, chữ không hiểu được). Nghệ nhân cắt ván tất cả bộ vật dụng nghề như của thợ mộc, nhưng nhỏ dại hơn, sắc đẹp bén hơn. Họ đục nét trước rồi “dãy” mảng sau, cứ như vậy cho đến khi hoàn thành bản đầu tiên call là ván nét. Nét xung khắc trên ván này thường to đậm, sâu với đứng thành.
kế tiếp là việc phân màu, công đoạn này nghệ nhân cắt ván kết phù hợp với nghệ nhân ra mẫu cùng làm. Chúng ta in ra một phiên bản nét, dùng cây bút lông tô color từng mảng – hay mỗi tờ tranh gồm từ tía đến tư màu và đường viền (contour) màu đen, sau đó lấy tờ giấy dó mỏng để lên trên, đánh lại từng mảng màu đó một bản, rồi lại làm cho như với ván nét – được các ván màu. Để các ván này in ra khớp với nhau, người ta để lại ở từng ván nhì chấm ở bên trái, gần cạnh mép mộc – call là “cữ”.
Đến thời kỳ tranh bộ, mỗi bộ bao gồm bốn tờ dài, từng tờ bao gồm khi cần làm ba, bốn ván in bởi thế mỗi cỗ tranh hoàn toàn có thể có 16 ván. Còn tồn tại một các loại gọi làtranh chủ(vẽ các đồ thờ tự – dùng làm dán lên bàn thờ), có một tờ to, form size khoảng 80 x 120 centimet và tứ tờ bé dại 20 x 120 cm. Cỗ ván in tranh này hoàn toàn có thể tới 24 tấm ván in.
Đầu nuốm kỷ XX có các nghệ nhân cắt ván giỏi còn lưu danh như: Nguyễn Đăng Tuỵ, Nguyễn Đăng Mưu, Nguyễn gắng Bân, Hà Văn Tư…
3. Sẵn sàng nguyên vật dụng liệu
3.1 Giấy dóĐây là các loại giấy được sản xuất bởi phương pháp bằng tay thủ công từ cây dó.Nghiên cứu vãn tại các cơ sở sản xuất giấy dó ở nước ta cho thấy, về cơ bản, giấy dó phân phối thủ công, không tồn tại tác hễ hoá hóa học tạoa-xíttrong giấy. Vỏ cây dó được nấu và ngâm trongnước vôivới thời hạn ba tháng, bóc bỏ lần vỏ đen đi, giã bởi cối với chày rồi dùng chất nhầy từ cây tìm (chiClerodendrum) tạo hỗn hợp kết dính. Tất cả hổn hợp này điện thoại tư vấn là “huyền phù” mà fan thợ đang pha cùng với nước độ lỏng tốt đặc phụ thuộc vào loại giấy. Lúc seo giấy, tín đồ thợ cần sử dụng “liềm seo” (khuôn gồm mành trúc, nứa xuất xắc dây đồng ken dày) chao đi chao lại vào bể bột dó. Lớp bột dó trên liềm chính là tờ giấy dó sau khi xong xuôi công đoạn ép, phơi, sấy, nén hay cán phẳng. Xơ dó đặc lại với nhau, như cái mạng nhện nhiều lớp, làm cho tờ giấy dó. Sự kết mạng vì vậy đã khiến cho tờ giấy xốp, nhẹ. Sau cùng là phơi hoặc sấy. Những công gắng sản xuất phần lớn bằngtre, gỗ với dùng ánh nắng tự nhiên để triển khai khô giấy. Giấy dó được cung ứng theo quá trình này không tồn tại độa-xítdẫn mang đến tuổi lâu cao. Một số trong những tài liệu cho rằng giấy dó tất cả độ tuổi lâu tới 500 năm.
Giấy dó có khá nhiều loại từ bỏ rất mỏng dính đến cực kỳ dầy, điện thoại tư vấn là tách một, bóc tách đôi, tách ba v.v… Đông hồ nước không có tác dụng giấy này mà sở hữu ở Đống Cao – thị trấn Yên Phong cùng tỉnh hoặc làng hồ nước Khẩu- ven hồ tây Hà Nội. Giấy để in tranh thường fan ta lựa chọn loại bóc ba hoặc bóc tư – không dầy quá, cũng không mỏng dính quá. Rất lâu rồi giấy dó thông thường có khổ khoảng 25 x 70 cm, các nghệ nhân Đông Hồ chia tranh thành ba loại theo khổ giấy:
– Tranh phá đôi: Tờ giấy dó pha đôi, form size khoảng 25 x 35 cm.
– Tranh phá ba: Tờ giấy dó pha ba, kích thước khoảng 25 x 23 centimet – có cách gọi khác là tranh vuông.
– Tranh phá tư: Tờ giấy dó trộn tư, form size khoảng 25 x 17 centimet – còn được gọi là tranh lá mít.
Việc rọc giấy được tiến hành bằng thanh nứa hoặc dao cùn làm các mép giấy xơ ra nêm thêm phần dân dã.
3.2 ĐiệpỞ vùng biển quảng ninh có một loài nhuyễn thể, white color gọi là nhỏ điệp. Người Đông Hồ cài vỏ điệp – đang vôi hoá qua thời gian, đổ từng đống mập ở sân, đem bùn trát ra ngoài, ủ độ một hai năm thì lấy ra cho vào cối giã nhỏ, dần kỹ, thải trừ những miếng to, cứng rồi bỏ vô bể dìm vài ngày, lọc một lần nữa rồi ném ra đạp bằng chân hoặc cho vào cối đem chày xoáy – chứ không giã, call là “lèn điệp”. Đến khi điệp quánh lại thì nỗ lực thành từng cầm to bởi vốc tay, phơi thật khô rồi đựng đi cần sử dụng dần. Khi làm bạn ta tán nhỏ ra, trộn với hồ nước nếp cùng màu, quét lên giấy dó, được một color nền lấp lánh vảy điệp.
Những màu sắc thiên nhiên– Màu xanh: Vùng đồng bào dân tộc bản địa Tày, Nùng gồm cây Chàm vẫn để nhuộm vải, tín đồ Đông Hồ mua về, bỏ vô chum, vại ngâm từ vài ba tháng cho một năm, lọc vứt cặn, được sản phẩm công nghệ bột dẻo quánh màu xanh lá cây lá cây già. Đó chính là cây chàm mèo hoặc chàm lá to có tên khoa học là Strobilanthes Cusia. Đây là chủng loại cây nhỏ lưu niên, hoa mọc so le tuyệt mọc đối, tràng hoa màu lam cho tím. Không chỉ có có tác dụng nhuộm vải, cây chàm còn là một cây thuốc tốt dùng trong vô số bài dung dịch Đông y. Khi cây chàm sẽ lên xanh tốt, lá được hái, cho vô thùng nước, ngâm cho tới khi mục rữa. Tiếp đến xương lá chàm được vớt ra, nước vào thùng được quấy lên tới khi sóng sánh màu xanh lá cây rồi đợi tinh bột lắng xuống thì gạn ra đem phơi thô và cắt thành miếng mang lại tiện dùng. Lúc nhuộm chàm, thợ nhuộm rước tinh bột chàm (đã phơi khô) hoà cùng với nước. Tạp hóa học này tạo thành một nhiều loại vi khuẩn tương tự dấm thanh, nhằm tinh bột chàm “cắn” vào vải tạo nên sự màu bền vững phai.
– Màu đỏ đất: được rước từ đất đỏ (dạng đá ong non) nghỉ ngơi vùng trung du Gia Lương, Quế Võ. Một số loại này phải ngâm kỹ hơn, có lúc đến vài năm, màu đỏ ngả nâu.
– Màu đỏ vang: gỗ vang được trẻ con nhỏ, đun kỹ, gạn rước nước quánh được màu đỏ tươi rộng đỏ đất. Tô mộc, còn tồn tại các tên gọi khác làvang, sơn phượng, vang nhuộm, co vang, mạy vang(tên khoa học:Caesalpinia sappan), là một trong những loài thực thiết bị thân mộc nhỏ, cao khoảng 5-10 mét, đến gỗ hết sức rắn, có red color nâu ở đoạn lõi cùng trắng ở phần ngoài, được tra cứu thấy ở quần thể vựcĐông phái mạnh Á. Mộc này trong tiếng Anh call làBrezel wood. Gỗtô mộcđã từng là một trong những trong các món đồ chủ yếu hèn trong buôn bán giữa ngườiNhật Bảnvà người quanh vùng Đông phái mạnh Á (đặc biệt là Thái Lan) trongthế kỷ XVIItrên các “chu ấnthuyền”. Nó cũng chính là nguồn có giá trị để tiếp tế một bài thuốc nhuộm gồm màu đỏ, được dùng làm nhuộm các sản phẩm từ tua bông. Trên Việt Nam, gỗtô mộccòn là trong những thành phần dùng để làm nấu nước rửa tro cốt khi cải táng. Phần lõi gỗ rắn, ngay sát như không xẩy ra nứt nẻ cùng được sử dụng để đụng khắc thiết bị mỹ nghệ.
Thân cây vang cong vắt như như bé cò quăm, tín đồ làng vẫn truyền nhau câu ca về câu hỏi nấu mộc vang:
Cò quăm cơ mà ở trên rừngĐem về nấu bếp nướng tưng bừng trong cả đêmHết nước thì lại đổ thêmMột trăm gánh nước không mềm cò quăm.
– Màu vàng: được chế từ hoa hoè. Đó là 1 trong loại hoa nhỏ li ti như phân tử gạo, đông y vẫn dùng làm nước giải nhiệt. Hoa hoè được bỏ vô chảo rang đến màu vàng nâu thì cho vô nồi nước đun thật cẩn thận ta có màu vàng. Sau này người ta còn sử dụng thêm củ nghệ cùng hoa giành giành làm cho màu vàng.
Xem thêm: Giầy Thể Thao Nam Giá Rẻ Hà Nội Chất Lượng, Siêu Rẻ, Top 10 Shop Bán Giày Thể Thao Đẹp Nhất Hà Nội
– Màu đen: Mùa lá tre rụng, cụ công cụ bà già, trẻ em quét vườn quanh năm, đổ sinh sống sân đống lá tre lớn như lô rơm. Fan ta đốt lá tre – và cũng có khi đốt rơm nếp – đầy đủ độ thành than (nếu vượt một tí đang thành tro không tồn tại màu), được mang lại đâu vẩy nước đến đấy, rồi bỏ vào chum nước ngâm mang lại tận tháng bảy năm tiếp theo mới cần sử dụng được.
Từ những màu kể trên trộn với điệp với pha lẫn nhau (theo tỉ lệ trọn vẹn do tay nghề của nghệ nhân) được một bảng màu đa dạng mẫu mã mà mộc mạc, bình dân được gọi là Thuốc cái.
Theo nghệ nhân trằn Nhật Tấn, một trong những màu không giống được tạo ra như sau:
– red color vang trộn thêm phèn chua tạo thành đỏ tía, trường hợp thêm hòe thì thành màu da cam, thêm điệp thì thành color cánh sen nhạt (không thẫm như phẩm cánh sen) còn có thêm chàm thì tạo ra màu nhiễu tím.
– màu xanh da trời chàm thêm vật liệu nhựa thông tạo thành màu cẩm thạch, thêm kim cương hòe tạo thành màu hoa lý.
– color da bạn được trộn từ Hoàng đan (một vị thuốc bắc) cùng điệp.
Lý thuyết thì như vậy, thực tế thì không phải ai ai cũng áp dụng được, color đẹp hay là không còn bởi vì “bàn tay vàng” của bạn nghệ nhân.
toàn bộ các màu khi sử dụng làm tranh đều phải pha với hồ nếp – máy hồ xay trường đoản cú gạo nếp, dìm vài ngày, hằng ngày thay nước một lần, không nhằm hồ lên men. Pha màu với hồ bắt buộc do fan có kinh nghiệm làm, không có công thức nào gắng định, tuỳ theo thời tiết nhưng gia giảm, vừa độ thì in đã bắt ván, đặc quá hay loãng quá phần đông bị bong điệp.
Thời kỳ làm tranh đánh màu, Đông Hồ sử dụng phẩm cùng với bảng color như sau:
– màu đỏ có: son, điều, cánh quế (sắc độ thẫm dần) với cánh sen.
– Màu vàng có: kim cương đất, đá quý chanh.
– màu xanh lá cây có: xanh lục, xanh lam, hồ nước thuỷ (da trời).
– màu hoa hiên.
– color tím.
– Màu đen được chế từ muội cao su đặc (người buôn bản thường điện thoại tư vấn là “loa”, gốc tiếng Pháp noirnghĩa là đen).
Ngoài ra các nghệ nhân còn trộn xanh lục với vàng có màu sắc hoa lý. Lúc vẽ tranh cúng thì sử dụng thêm kim nhũ và ngân nhũ.
Các mức sử dụng in tranh– Thét: Đó là một loại thanh hao làm bởi lá thông phơi héo vừa phải, một đầu buộc túm lại, trọng điểm được nẹp bởi hai thanh tre mang lại đầu kia tòe ra. Thétdùng để quét điệp làm nền, phết màu lúc in, nó nắm cho bút bẹt và cũng có thể có đủ các cỡ trường đoản cú 5cm cho 25cm.Thétđựơc làm cho ở xóm Đạo Tú (cùng xã song Hồ) là chính. Lúc mua về fan ta đề nghị luộcthétbằng nước pha trộn muối, rồi lấy dùi đục đập phần đầu cho mềm ra – tuy thế cũng không quá lướt làm sao cho khi quét nền còn để lại vết trên điệp và đều vẩy điệp lấp lánh lung linh – chính là nét đặc sắc của tranh Đông Hồ.
– Bìa: Đây là một chiếc hộp bởi gỗ, không tồn tại nắp, kích thước khoảng 40 x 60 x 15 cm, bên phía trong nhồi rơm, bên trên căng tấm vải vóc bố. Trong khi in tranh tín đồ ta sử dụng thétphết color lên bìa, rập ván in vào rồi in ra giấy.
ngoài ra còn những dụng cụ khác ví như chậu sành đựng phẩm, xơ mướp để xoa vào sườn lưng tranh khi in, sào tre, nứa nhằm phơi tranh…
4. In tranh
Tranh Điệpsau khi có vừa đủ nguyên thiết bị liệu, ông nhà – thường là người có khá nhiều kinh nghiệm tốt nhất trong nghề – bắt đầu pha màu. Nếu trong nhà có tương đối nhiều người làm cho được thì hoàn toàn có thể pha vài màu cho vài fan in cùng một lúc. Bạn in nhằm một gò giấy đang quét nền, xếp tức thì ngắn trước mặt là bìa, chậu màu, thét, còn ván in thì xếp bên nên tay. Trước tiên sử dụng thétquét màu lên bìa, tiếp đến rập ván in lên bìa vài ba lần (ván in đã có đóng “tay cầm” vững chắc chắn), để ván in lên giấy theo cữ, tay trái luồn xuống bên dưới tờ giấy lật cả giấy lẫn ván lên rồi cần sử dụng xơ mướp xoa lên phía đằng sau tờ giấy để màu bắt phần đông nét, cuối cùng bóc tờ tranh ra quăng quật sang bên trái, những tờ in sau nhằm so le với tờ trước. Cứ như vậy cho tới đủ những màu, màu black – có nghĩa là ván đường nét được in sau cùng và do fan khéo tay độc nhất vô nhị thực hiện. Yêu cầu màu vừa đủ, để ván thiết yếu xác, xoa hầu hết tay. Giả dụ màukhanquá hoặc xoa ẩu sẽ mất nét, nếu như màu nhiều quá (các cầm nói là bị sặc màu) hoặc để không đúng cữ, thì tranh có khả năng sẽ bị nhòe nhoẹt – cả nhị trường hòa hợp tranh mọi xấu. Cùng một mẫu tranh vì một người làm gỗ sáng tác, khi giảm ván – các nhà cùng cắt – đã hoàn toàn có thể tạo ra đều tranh không giống nhau. Khi in, mỗi bên lại phân màu không giống nhau, cùng với tay nghề khác biệt nên rất có thể tạo ra những tranh ảnh khác nhau. Cùng tranh một con gà tất cả khi vô cùng đẹp mà cũng có khi lem luốc xấu xí. Kỹ thuật in như trên khôn xiết giống kỹ thuật in tranh khắc gỗ màu Nhật Bản. Sinh hoạt Nhật bạn dạng gọi các bản in color làbản vỗ, phương thức in được hotline làso dấu– cũng lưu lại như “cữ” của tranh Đông Hồ. Cácbản vỗđược lăn mực chứ không hề dập lên bìa như Đông Hồ. Sau khoản thời gian lật ngửa ván in lên người Nhật dùng xơ gai dầu để chà xát lên sống lưng tranh.
Tranh đánh màucác loại này chỉ buộc phải in một lần color đen. Với những tranh khổ lớn, ván in to, lâu năm (như tranh Tứ che chẳng hạn), thì không dập ván lên bìa như bên trên (màu quan trọng bắt mọi vào ván – tranh đang mất nét) mà đề xuất dùngthétquét mực lên ván in, rồi cũng làm như với tranh nhỏ. Lúc tranh khô với đã nén phẳng sẽ được chia cho anh chị tô màu, trẻ em hoặc các cụ ông cụ bà bà thì đánh màu đá quý – (có lấn lịch sự mảng khác còn sửa được), những người dân khác tô những màu còn lại. Những kỹ thuật: vờn, điểm mắt (tô màu xong, vẽ lại mắt đến đẹp) rất tỉ mỉ. Vẽ kim nhũ, ngân nhũ (với tranh thờ), phải do người dân có tay nghề tốt nhất thực hiện. Tranh bộ và tranh cúng được dán thêm hai que bởi tre, hoặc nứa vào đầu trên, đầu dưới hotline làtrục– để tờ tranh nặng tay hơn. Tranh tô màu sắc tận dụng nguồn lao động của tất cả gia đình. Màu sắc in tranh được cách thức nghiêm ngặt, trẻ nhỏ khi có tác dụng thường sơ ý phải vị trí in color bị rứa đổi, công ty nào không có người chủ sở hữu giỏi lại không tuân theo dõi gần kề sao thì tranh chẳng thể đẹp được.